Κυριακή 12 Μαΐου 2019

Το παλιο λιμανι στο Αργοστολι. Γράφει η Μαρία Μαρκάτου-Αλυσανδράτου



Συνεχίζοντας τον περίπατό μας από την Ιονική Τράπεζα προς Μέτελα, θα συναντήσουμε το παλιό λιμάνι της πόλης μας, το οποίο ήταν τότε παλιότερο κι από την ίδια την πόλη γιατί βρισκόταν εκεί, πριν η πρωτεύουσα μεταφερθεί στο Αργοστόλι.







Περατζάδα στην αποβάθρα





Ήταν εκείνα τα χρόνια ένας εμπορικός σταθμός για τις Βενετσιάνικες αρχές που ήθελαν μεγαλύτερο έλεγχο από αυτόν που μπορούσε να γίνει από το Κάστρο του Αγίου Γεωργίου ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες των ανθρώπων, της αγοράς και του χρήματος της εποχής.










Μαρία Μαρκάτου – Αλυσανδράτου





Γράφει η Μαρία Μαρκάτου-Αλυσανδράτου


Αυτός ήταν ο λόγος που το λιμάνι έγινε ουσιαστικά η μετέπειτα πρωτεύουσα κι όλη η πόλη μαζεύτηκε σαν μυρμηγκιά γύρω του και φυσικά γύρω από την αποβάθρα του.








Άποψη του λιμανιού και της πόλης από ψηλα


Ένας παλιός μας γνώριμος, ο Άγγλος αρμοστής Τσαρλς Τζέημς Νάπιερ είχε βάλει το χέρι του και στο λιμάνι μιας κι ήταν εκείνος που διαμόρφωσε ολόκληρη την ακτογραμμή της παραλίας γύρω στο 1825 και κατασκεύασε ένα μεγάλο υπόστεγο για τα εμπορεύματα.




Άποψη του λιμανιού με τα κριπιδώματα του Νάπιερ και το υπόστεγο στο βάθος δεξιά





Αρχές του 19ου αιώνα εκείνο το υπόστεγο κατεδαφίστηκε από τον Δήμαρχο Σπυρίδωνα Φωκά-Κοσμετάτο και την θέση του πήρε η γνωστή σε όλους τότε Ντουγάνα ή Ντογκάνα όπως έμεινε στην συνείδηση του κόσμου.




Άποψη του λιμανιού και στο βάθος η Ντουγάνα







Κι άλλη άποψη της αποβάθρας στο βάθος


Μπορεί το λιμάνι να μην ήταν πολύ μεγάλο αλλά τότε στο Αργοστόλι έπιαναν από βαρκούλες και καϊκια μέχρι μεγάλα επιβατηγά πλοία που λόγω των ρηχών νερών του λιμανιού έδεναν μακριά από την αποβάθρα κι αναλάμβαναν οι λεμβούχοι να βγάλουν ανθρώπους κι εμπορεύματα στην πόλη.




Ένα από τα πλοία της οικογένειας των Λυκιαρδόπουλων σε μικρή απόσταση από το λιμάνι







Οι μικρέΣτα χρόνια της κατοχής η Ντουγάνα κι η αποβάθρα ερήμωσαν, η μικρή πλατεία απέναντί της με την κρήνη Τουλ σιώπησε, το υπόστεγο τραυματισμένο με κάποια μπάζα γύρω του βυθίστηκε στη σιωπή κι ο κόσμος περνούσε από μπροστά του βιαστικός και σκυθρωπός ταυτόχρονα. Πέρασαν χρόνια ώσπου να αποκτήσει πάλι τη ζωντάνια του.ς βάρκες των λεμβούχων διάσπαρτες


Γύρω από την αποβάθρα είχαν συγκεντρωθεί πλήθος από αποθήκες, απαραίτητες για την εμπορική κίνηση αλλά και καφενεία όπως του Μάντουκα και του Ανθέμιου και φυσικά το γνωστό ξενοδοχείο ‘Aκταίον’, πλαγίως απέναντι από τη θέση που βρίσκεται σήμερα το ξενοδοχείο Kefalonia Grand, το παλιό ‘ Όλγα’.




Δεξιά το ξενοδοχείον ‘Ακταίον’


Ανάμεσα τους, σπίτια και καταστήματα όπως το διώροφο του Σάββα Άννινου από τα Πουλάτα της Σάμης που χτίστηκε το 1875 και στο ισόγειο του στέγασε κατά καιρούς καταστήματα, την Αγροτική Τράπεζα, την Χωροφυλακή, την Καθολική Σχολή Καλογραιών πριν εγκατασταθει στην οδό Ριζοσπαστών και ένα φεγγάρι και το ίδιο το ξενοδοχείο Ακταίον.




Δεξιά το διώροφο του Σάββα Άννινου


Προχωρώντας, η ματιά σου έπεφτε στο ποδηλατάδικο του Μπεκατώρου και στο εστιατόριο ‘Ιόνιον’ στο ισόγειο του κτιρίου Δεστούνη. Λίγο μετά τα καφενεία του Ανθέμιου, του Μάντουκα και του Κανάκη, στο ύψος που σήμερα βρίσκεται το εστιατόριο Captain’s.




Το κτίριο 1 είναι το λιμεναρχείο, στο 2 το καφενείο του Κανάκη και στο 3 το καφενείο του Μάντουκα


Εκεί, κάποιοι απολάμβαναν το καφέ ή την τζιτζιμπίρα τους, ένα υπέροχο δροσιστικό ποτό με άρωμα τζίτζερ (η Κέρκυρα συνεχίζει να το παράγει και σήμερα), ενώ δίπλα τους χαλούσε ο κόσμος από τις φωνές.




Τα καφενεία του Μάντουκα και του Κανάκη με τα τραπεζάκια τους στην παραλία


Λίγο πιο πέρα ξεκινούσε το κτίριο του Λιμεναρχείου με τα καμαρίνια στη στέγη και δίπλα του το συγκρότημα Τελωνείου –Ταχυδρομείου. Το Τελωνείο, φημισμένο για την εποχή του, τύχαινε να έχει καλλιμάρμαρα αποχωρητήρια, τα οποία μάλιστα ήταν δέκτης πολλών επαίνων από τις δημοτικές αρχές. Και τα δυο κτίρια το ένα δίπλα στο άλλο, αν υπήρχαν ακόμα σήμερα, θα ξεκινούσαν από την γωνία απέναντι από το εστιατόριο Captain’s μέχρι και το παλιό κτίριο της Αστυνομίας.




Από αριστερά το καφενείο του Μάντουκα,μετά του Κανάκη, στον αριθμό 1 το Λιμεναρχείο και στο 2 το Τελωνείο


Άνθρωποι πηγαινοέρχονταν με αποσκευές στο χέρι, χειράμαξες και ένστολοι λιμενικοί περιδιάβαιναν, εμπορεύματα κατά μεσής του δρόμου, μικροπωλητές και πλανόδιοι, εφημεριδοπώλες, πιτσιρίκια που βαστούσαν σφικτά τα χέρια των γονιών τους, μπαούλα, κόφες, βαρκάρηδες, κόρνες αυτοκινήτων και η μπορού από τα καράβια να σου τρυπάει τα αυτιά.




Άποψη του λιαμανιού με την συνήθη κίνηση της εποχής


Αλλά έτσι είναι τα λιμάνια ακόμα και σήμερα σε όλο τον κόσμο, ένα πολύβουο μελίσσι. Από εκείνο το λιμάνι έφυγαν για στρατιώτες τα νιάτα του νησιού για τους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912, εκεί κατέφτασε ο Βασιλιάς Γεώργιος Β’, ο διάδοχος Παύλος, ο Ιωάννης Μεταξάς κι αργότερα οι κατακτητές του Γερμανικού Άξονα.




Στο ίδιο λιμάνι κατέφτασαν οι συμμαχικές δυνάμεις και τα πρώτα πλοία με την απελευθέρωση με τον κόσμο να ξεχύνεται χαρούμενος στους δρόμους για να τα υποδεχθεί.




Το ανθρώπινο μελίσσι στη Ντουγάνα




Ιστιοφόρο στο λιμάνι και το Τελωνείο πίσω του




Ιστιοφόρο στο λιμάνι και το Τελωνείο πίσω του


Στα χρόνια της κατοχής η Ντουγάνα κι η αποβάθρα ερήμωσαν, η μικρή πλατεία απέναντί της με την κρήνη Τουλ σιώπησε, το υπόστεγο τραυματισμένο με κάποια μπάζα γύρω του βυθίστηκε στη σιωπή κι ο κόσμος περνούσε από μπροστά του βιαστικός και σκυθρωπός ταυτόχρονα. Πέρασαν χρόνια ώσπου να αποκτήσει πάλι τη ζωντάνια του.




Το λιμάνι στα χρόνια της Κατοχής με την κρήνη Τουλ στο βάθος, εκεί που σήμερα είναι το ξενοδοχείο ‘Φωκάς’


Ωστόσο, εκτός από τη Ντουγάνα υπήρχαν κι άλλες αποβάθρες, όπως ήταν αυτή της οικογένειας Τουλ με την ξακουστή Οινοποία, ο Πόντες του Σώντερς αλλά και πολύ μικρότερες καθώς πριν κατασκευαστεί η προκυμαία το 1825, τα περισσότερα σπίτια είχαν την δική τους μικρή αποβάθρα μπροστά από τα σπίτια τους που ήταν πάνω στην ακτή.




Η αποβάθρα του Σώντερς


Προχωρώντας με κατεύθυνση την πλατεία του Μέτελα, συναντούσες τα σπίτια του Μπρουντζά με τις αποθήκες και του Λοβέρδου Δοττοράτου, που ουσιαστικά ήταν δυο σπίτια μεσοτοιχία, με δυο τριγωνικές στέγες κατά την Ιταλική του αρχιτεκτονική.


Επειδή το σπίτι κάποτε το χρησιμοποίησαν οι φραμασόνοι είχε και το περίεργο όνομα ’casa di diabolo’ δηλαδή το σπίτι του διαβόλου αλλά αυτό δεν του στερούσε από την ομορφιά του.


Λίγο πιο πέρα, μπορούσες να δεις το ναό του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, ο οποίος καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς, πολύ πριν χτυπήσει ο εγκέλαδος το νησί. Η εκκλησία κτίστηκε με χρηματοδότηση της οικογένειας Βαλλιάνου και βρισκόταν περίπου εκεί που σήμερα υπάρχει το γωνιακό άδειο οικόπεδο απέναντι από το Ναυτικό Όμιλο Αργοστολίου.


Στην αρχή έγινε για να εκκλησιάζονται οι φαντάροι που έμεναν στους στρατώνες της πλατείας του Μέτελα αλλά αργότερα επετράπει και στους πολίτες να εκκλησιάζονται εκεί. Σήμερα, κιονόκρανο από την γκρεμισμένη εκκλησία του Άη Γιάννη της Παλιάς Πλάκας βρίσκεται στο ναό των Αρχαγγέλων μετά τη δωρεά των οικογενειών Βουτσινά, Σπυροπούλου, Σταθάτου και Μήλα, στων οποίων το οικόπεδο βρέθηκε.




Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη, τέρμα δεξιά


Στην συνέχεια, αφού η ακτή αναδιπλωνόταν στο σημείο που σήμερα βρίσκεται το άγαλμα του Καββαδία, ανοιγόταν μπροστά σου η πλατεία του Μαίτλαντ ή Μέτελα όπως έφτασε μέχρι τις μέρες μας κι εκεί χανόσουν σε άλλες διαδρομές, εξίσου όμορφες και φορτισμένες από αναμνήσεις.




Στο βάθος η στροφή πριν την πλατεία Μαίτλαντ και το σημείο που σήμερα βρίσκεται το άγαλμα του Καββαδία


Τα χρόνια, οι σεισμοί κι η εξέλιξη άλλαξαν την όψη του λιμανιού, το Λιμεναρχείο ξαναχτίστηκε απέναντι από το παλιό κι από την μεριά της θάλασσας αυτήν την φορά.




Το λιμάνι στο ύψος του Λιμεναρχείου τη δεκαετία του 1960




Αριστερά το Λιμεναρχείο σήμερα, ακριβώς απέναντι από εκεί που ήταν προσεισμικά


Το λιμάνι μεταφέρθηκε λίγο πιο πέρα, οι ανάγκες κι οι ρυθμοί της ζωής μας άλλαξαν επίσης και συμπαρέσυραν οτιδήποτε υπήρξε και θύμιζε μια άλλη, πολύ παλιά και μοναδικά όμορφη εποχή…




Άποψη του λιμανιού σήμερα


√ Οι φωτογραφίες είναι από το ιστορικό αρχείο του Κοργιαλένειου Λαογραφικού Μουσείου, από τον ιστότοπο Κομπόγιο Ιστορίας Κεφαλονιάς και Ιθάκης και το Ριφόρτσο ενώ πηγή και έμπνευση του άρθρου εκτός άλλων ιστορικών αναφορών, αποτέλεσε η συλλεκτική έκδοση Η ΠΑΛΙΑ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ ΕΝΑΣ ΑΤΕΛΕΙΩΤΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ. Tόμος πρώτος. Έκδοση της Κοργιαλένειου Βιβλιοθήκης.






Αναδημοσιευση απο : Kefaloniapress