Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου 2018

Ο Μάρτιος κατά την κεφαλονίτικη λαογραφία.Γραφει ο Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός




Ο Μάρτιος είναι ο τρίτος μήνας του έτους και πήρε το όνομά του προς τιμή του ρωμαϊκού θεού Mars, του Άρη δηλαδή, του θεού του πολέμου. Η πρώτη ονομασία του ήταν Primus, δηλαδή Πρώτος μήνας. Ήταν ο πρώτος μήνας στο ρωμαϊκό έτος όταν αυτό ήταν δεκάμηνο. Σύμφωνα με τους ιστορικούς ο Ρωμύλος, που ήταν ιδρυτής της Ρώμης, τον ονόμασε Μάρτη, επειδή σε αυτό τον μήνα άρχιζαν οι πολεμικές επιχειρήσεις. Αργότερα ο Νουμάς ο Πομπίλιος, ένας από τους διαδόχους του Ρωμύλου, όντας μεγάλος νομοθέτης, συμπλήρωσε το δεκάμηνο και το έκανε δωδεκάμηνο, βάσει του σεληνοηλιακού έτους. Πρόσθεσε έτσι τον Ιανουάριο και το Φεβρουάριο, αλλά η πρώτη Μαρτίου εξακολούθησε να είναι πρωτοχρονιά για τους Ρωμαίους.
Αφήνοντας τις ιστορικές πληροφορίες για τον Μάρτιο, επειδή το κεφάλαιο αυτό είναι αρκετά μεγάλο, θα εστιάσω τις υπόλοιπες αναφορές για το μήνα αυτόν μέσα
στην κεφαλονίτικη λαογραφία.

Ο Μάρτιος παρουσιάζεται αρκετά μέσα στη φιλοσοφία και τα βιώματα του κεφαλονίτικου λαού, όπως και σ’ όλο τον ελλαδικό χώρο. Ειδικότερα αυτό φαίνεται μέσα στις κεφαλονίτικες παροιμίες, που αποτυπώνουν την εμπειρία χρόνων της πορείας του λαού που τις γέννησε , «τις σύνταξε».(Βλ. Δημητρίου Λουκάτου, Κεφαλονίτικα γνωμικά , Αθήνα 1952)

«Από Μαρτιού καλοκαιριού κι’ απ’ Αύγουστο χειμώνα». Σάμη

Δηλαδή, μπορεί να βρέξει απότομα εκεί που ο καιρός φαίνεται πως είναι καλοκαιρινός. Ωστόσο, η παροιμία παρουσιάζει τους δύο αυτούς μήνες να μοιάζουν και να έχουν απότομες καιρικές εναλλαγές.
Το ίδιο νόημα ακολουθεί και η επόμενη παροιμία από την Πύλαρο, που πιστοποιεί τις καιρικές εναλλαγές των δύο αυτών μηνών, εννοώντας ότι μοιάζουν «καιρικά».

«Από Μαρτιού ποκάμισο κι απ’ Αύγουστο σεγκούνι» Πύλαρος
Το σεγκούνι είναι βαρύ χειμωνιάτικο σακάκι που φορούσαν παλιά.

Επίσης, για τα νάζια του , δηλαδή για την καιρική του αστάθεια στην Έρισσο λένε, πως, « Μάρτης είναι, νάζια κάνει πότα κλαίει, πότα γελάει».
Τα καιρικά νάζια του Μαρτίου σχολιάζει και η παροιμία από την περιοχή των Πρόννων λέγοντας πως: «Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος, πέντε φορές εχιόνισε και πάλε το μετάγνωσε πως δεν εματαχιόνισε».

Κάθε τόπος στο νησί μας λέει και μια παροιμία για τον Μάρτιο, μα το περιεχόμενο της παροιμίας είναι περίπου ίδιο, απλά διαφοροποιείται στον λεκτικό τρόπο απόδοσης της.
Έτσι στην περιοχή της Παλικής που η αγροτιά είχε την πρωτοκαθεδρία της στο νησί μας, λένε : «Ο Μάρτης πεντοδείλινος και πάλε δειλινάκης, πέντε φορές θα δειλινάς και πάλε, Γιάννη, θα πεινάς».
Η παροιμία αυτή θέλει να πει ότι τον Μάρτιο όλο και μεγαλώνει η μέρα και ο κόσμος που δουλεύει στον κάμπο, αναγκάζεται να δειλινά, δηλαδή να γιοματίζει, να τρώει το απόγευμα.

Στο «παροιμιακό σεργιάνι» των τόπων του νησιού, σχολιάζουμε μια ωραία παροιμία από τη Λιβαθώ, που οι κάτοικοι εκεί, θέλουν ακόμη και σήμερα τις γυναίκες τους όμορφες και τις ανύπανδρες κόρες άσπρες και όχι μελαψές. Αυτό λέει η παροιμία της περιοχής της Λιβαθούς. «Οπόχει κόρην ακριβή, του Μαρτ’ ο ήλιος μην τη γδή».
Επειδή ο ήλιος του Μαρτίου είναι απότομος και θα τη μαυρίσει.
Βέβαια, υπάρχει και η πανελλήνια παροιμία για το Μάρτη που τη συναντάμε
σχεδόν σ ’όλο το νησί μας και θέλει να μας πει, πως πρέπει τον Μάρτιο να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τα καιρικά καμώματα, για να μην κινδυνεύσουμε, να μη φθάσουμε, να κάψουμε τα «σταλίκια» που είναι τα ξύλινα δίποδα των χωριάτικων κρεβατιών. Παρόμοια έννοια έχει και μια παροιμία από την ίδια περιοχή της Λιβαθούς που λέει: «Το Μάρτη φύλαε τ’ άχερο, μη χάσης το ζευγάρι». Η εξήγηση που δίνεται σε αυτά τα λόγια είναι: Ότι μπορεί απ’ εδώ και εμπρός να μη βρέξουν οι άλλοι μήνες και να μην έχουν τα βόδια άχερο να φάνε.
Από τις γεωργικές παροιμίες του νησιού μας ονομαστή είναι αυτή από το Πυργί που αναφέρεται στα αναπτυγμένα μπουμπούκια των αμπελιών, που από τις εννέα του Μαρτιού φαίνονται ότι είναι έτοιμα να ξεσπάσουν σε φυλλοφορία.
«Τσ’ εννιά του Μαρτιού, είτε σκύλος κούντουρος στ’ αμπέλι». Εννοεί ότι τα μπουμπούκια είναι ήδη ανεπτυγμένα και το παραμικρό πέρασμα τα βλάπτει.
Συνεχίζοντας την αναφορά στο χαραχτήρα του Μαρτίου μέσα από τις κεφαλονίτικες παροιμίες, συναντάμε στην περιοχή της Σάμης, την επίσης γνωστή σε όλους μας, «Αν κάμ’ ο Μάρτης δυό νερά κι’ Απρίλης άλλο ένα, χαράς τονε το γεωργό πόχει πολλά σπαρμένα». Αλλά, επειδή οι καιρικές συνθήκες τον Μάρτη είναι ασταθείς, μια παροιμία από τη Λιβαθώ, μας συμβουλεύει ότι τα αμπέλια και ο κάμπος θέλουν αυτόν το μήνα φύλαγμα. «Αφ’ το Μάρτη τον τραγάτη!»
Στην Παλική θεωρούν σύμφωνα με την ακόλουθη παροιμία « Κάλλιο Μάρτης καρβουνιάρης πάρι Μάρτης λιοπυριάρης», ότι πιο καλός για την παραγωγή είναι ο Μάρτης που κάνει κρύο και μαζευόμαστε κοντά στη ζέστη, παρά να είναι ο Μάρτης καλοκαιρινός. Στο ίδιο νόημα έχει και η παροιμία «Μάρτης βρέχει, ποτέ μην πάψη» από τη Λιβαθώ, που θέλει να πει πως, οι βροχές του μήνα αυτού είναι πολύτιμες.
Είναι αλήθεια πως οι μέρες φαίνονται να μεγαλώνουν καλύτερα τον μήνα αυτόν. Η παροιμία που λεγόταν στην περιοχή της Πυλάρου, καταγραμμένη από τον δάσκαλο και επιθεωρητή Μακρή Ευάγγελο, «Το Μάρτη βάλ’ αργάτες κι άς είναι κι ακαμάτες», θέλει να πει πως, οι μέρες του Μαρτίου είναι μεγάλες και οι εργάτες όσο τεμπέληδες και να είναι, θα δουλέψουν. Την ίδια παροιμία οι Λιβαθινοί την λένε με μια παραλλαγή που αφορά τους εργάτες «….κι άς τους να ψυλλίζωνται».
Βέβαια, οι κεφαλονίτικες παροιμίες λένε πολλά για τον Μάρτιο, που όπως ανέφερα στην αρχή, η παροιμία συνοψίζει ποιητικά, στοχαστικά και συμβουλευτικά όλη την εμπειρία των αιώνων και ακολουθεί την ταυτότητα του εθιμικού κύκλου, που ως τροχός, όλο και διαβαίνει πάνω στα ίδια βήματα, καθώς γυρίζει μέσα στο χρόνο.
Αυτά τα χρόνια όμως εμείς κατορθώσαμε να «μηδενίσουμε» τις παροιμίες και το λόγο τους, μια και οι καιρικές συνθήκες όλο και αλλάζουν. Το κλίμα της γης έχει πάρει τροπή και αλλάζει από τη σταθερά του από τόπο σε τόπο, προβληματίζοντάς μας για πιο θα είναι το μέλλον του πλανήτη Γη. Μακάρι οι Κασσάνδρες να διαψευστούν και να συνετίσουμε, μικροί και μεγάλοι, οι ισχυροί και οι κυβερνώντες του πλανήτη μας, τα βήματά μας για τη σωτηρία του περιβάλλοντος της Γης μας.




Αναδημοσιευση απο :https://vlahatasamis.blogspot.gr/2018/02/blog-post_834.html#more

«Έφυγε» νωρίς για το μεγάλο ταξίδι η Αναστασία Παπαδάτου-Αποστολοπούλου


«Έφυγε» πριν από λίγη ώρα απί τη ζωή, χτυπημένη από την επάρατη νόσο η αγιογράφος και ζωγράφος Αναστασία Παπαδάτου-Αποστολοπούλου, πρέσβειρα της UNESCO στα Ιόνια Νησιά.
Η Αναστασία Παπαδάτου-Αποστολοπούλου είχε επιτελέσει ένα μεγάλο έργο στην Κεφαλονιά ως ιδρύτρια του Σπιτιού της UNESCO στα Περατάρα κάτω από το Ενετικό Κάστρο με φόντο τον Αίνο από την μια μεριά και το καταγάλανο Ιόνιο από την άλλη. Το σπίτι της UNESCO είναι γεμάτο από τους πίνακες της με κύρια θέματα από το νησί της Κεφαλονιάς και τις βυζαντινής τεχνοτροπίας αγιογραφίες της. Είχει αγιογραφήσει πολλές εκκλησίες στην Κεφαλονιά και αναστυλώσει πολλές αγιογραφίες εκκλησιών ως αγιογράφος και συντηρήτρια έργων τέχνης. Τα θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένειά της.
By  on February 28, 2018

Frédéric Boissonnas, 1912, ελληνικό ιστιοφόρο στο λιμάνι του Αργοστολίου.


                                                 Από τη συλλογή φωτογραφιών του Θεόδωρος Μεταλληνός

Αναδημοσιευση απο : kefaloniapress.gr

Πέμπτη 15 Φεβρουαρίου 2018

Οι Μάσκαρες, τα Μπεμπεούλια, η φλαούνα, ο φύσουνας και τα κούλουμα στην Κεφαλονιά. Γράφει ο Τάκης Τόκκας







Μετά την Κυριακή τση Αποκριάς αρκινάει η βδομάδα τση Τρυνής και στην Κεφαλονιά συνήθεια ήταν και είναι να μαγερεύονται φαγιά με ψάρια, μπακαλάο, κοφίσι είτε σοφιγάδο, είτε μπιάνκο, είτε πίτες. Ακόμα ούλων των ειδών οι χορτόπιτες και βέβαια ούλα τα τυριά και γενικά τα γαλακτερά. Οι μπιστικοί μέσα στο παγιατάκι παλιότερα ή σε μπουκάλες σήμερα, μοιράζουνε σε φίλους κα γειτόνους γάλα για να φκιάξουνε οι νοικοκυράδες ρυζόγαλο ακλουθώντας, για πινομή τση μερός, διάφορες ρετσέτες.



Η Φλαούνα
















Πρώτη ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής είναι η Καθαρή Δευτέρα που λέγεται έτσι γιατί ο χριστιανός αρχίζει την διαιτητική κάθαρση. Η παράδοση απαιτεί το ψωμί της ημέρας να είναι άζυμο, νηστίσιμο, να είναι η λαχταριστή και καλοψημένη φλαούνα όπως λέγεται στην Κεφαλονιά η λαγάνα.






Φλαούνα Καθαρής Δευτέρας Κεφαλονια







Αν και η Καθαρή Δευτέρα είναι νηστίσιμη πλέον ημέρα, παρόλα αυτά, θεωρείται ότι είναι συνέχεια της ψεσινής τελευταίας ημέρας του Καρναβαλιού. Έτσι παιζόντανε –και σιγά-σιγά βλέπουμε ότι ματαρκινάνε-Μάσκαρες ή Μάσκερες σε περιοχές της Κεφαλονιάς με μεγάλη συμμετοχή κόσμου όπως στα Μαυράτα τση Λειβαθώς, στα Δαμουλιανάτα τση Παλικής, στην Πύλαρο, στα Φαρακλάτα, Θηνιά, Βαλσαμάτα, Δηλινάτα, Φραγκάτα.


Την Καθαρή Δευτέρα από τα χωριά τση Σάμου, Βλαχάτα, Πουλάτα, Χαλιωτάτα, Καταποδάτα, Πυργί οι μασκαράδες ή μασκερόνοι δηλαδή οι άντρες που υποδύονταν όλους τσου ρόλους, κατέβαιναν στο Γιαλό τση Σάμου για να παίξουνε τσι μάσκαρες στην πλατέα. Έτσι ούλη η κομπανία περπάτειε με σέστο, σαν να ακλουθάει πρετσεσιό, με μπροστάρη που κράτειε το σταντάρντο με την παντιέρα τση μάσκαρας αλλά και ένα «μαγιόξυλο» απ’ όπου κρεμόντανε μπούρδινα στρατσόσκουτα, από πίσω οι μασκαράδες πιασμένοι αλά μπρατσέτα αριβάρανε στην κεντρική πιάτσα του Γιαλού τση Σάμου και επαίζανε τσι μάσκαρες παραργατάροντας ποιο χωριό θα τσι παίξει καλύτερα.


Τα Μπεμπεούλια






Μασκαρα Μουσοποριαρατα







Σε ούλη την περίοδο τση Αποκριάς οι μασκαράδες στα χοροστασιά των χωριών τους, ή τσι πλατείες όπως π.χ στην ξακουστή Σαρίστρα στα Βλαχάτα Σάμης, έπαιζαν και μικρά θεατρικά δρώμενα, τα Μπεμπεούλια, αυτοσχεδιάζοντας με διάλογο ή σατιρίζοντας με σκαμπρόζικες ρίμνες επίκαιρα θέματα.


Μετά τσι μάσκαρες ούλοι γιορτάζανε τα κούλουμα με φλαούνες, λαχταριστούς θαλασσινούς μεζέδες, πισάρες, βίνο/κρασί και με το ακομπανιαμέντο τση κιτάρας, του βιολιού, του ακορντεόν, του σκορτσάμπουνου μπαλάρανε διάφορους χορούς : βαλς, φοξ αγκλαί, σοτίς, ταγκό, καντρίλιες, γαϊτανάκι, βλαχοπούλες, διβαράτικο, μέρμηγκα, κουτσό, μπάλο. Στα μέσα του 19ου αιώνα το Αργοστόλι αλλά και η ευρύτερη περιοχή, γιορτάζανε τα κούλουμα στον Κούταβο κοντά στον πόντε και από το τέλος του αιώνα και μετά, στη Λάση. Στη Παλική οι κάτοικοι των χωριών κατέβαιναν στο Ληξούρι.





Ο Φύσουνας








Ωστόσο η ημέρα καλεί απαραίτητα και την πνευματική ανύψωση, έστω με υλικό αλλά γκρατσιόζο τρόπο, που δεν είναι τίποτσι άλλο από το πέταγμα του φύσουνα όπως λέγεται στην Κεφαλονιά ο χαρταετός ή και υφασμαετός. Ο φύσουνας πρέπει να είναι καλοζυγιασμένος και σε ευκείνο αγιουτάρουνε τα πλαϊνά σκολαρίκια και η μακρυά ορά του. Όμως απαραίτητα χρειάζεται ο χειριστής να έχει καπατσοσύνη στα χέρια, το τσερβέλο του να παίρνει στροφές για να ημπορεί να κάνει τσι γκιούστες μανούβρες για να τον σηκώσει αλλά και να τον κρατήσει τ’ αψήλου, να ημπορεί να κάμει κομπαντιμέντο βιτοριόζο με τσου άλλους φύσουνες για να τσου κάμει μπουκούνια αλλά και να ξέρει πότα να τζεδέρει.


Μεμυημένοι Επτανήσιοι


Στα Επτάνησα- από τους μυημένους- η ανύψωση του φύσουνα εκλαμβάνετο ως η απελευθέρωση του πνεύματος από τα δεσμά της ύλης, ως η μετάβαση από ένα οντολογικό πεδίο σε ένα άλλο, ως πνευματική απελευθέρωση και πανταχού παρουσία. Έτσι έχει διασωθεί η προφορική παράδοση ότι απά τσου φύσουνες κάποιες βολές στερεωνόντανε απόκρυφα σύμβολα και λέξεις. Ωστόσο και τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα το καταλάβαιναν ως πράξη μαγική και θρησκευτική μια και λειτουργούσε ως ο μεσάζων για την προσφορά προσευχών αλλά και ως αποτροπαϊκό μέσο εξορκισμού.


Κεφαλονιά και χρήση της λέξης Καρναβάλι


Οι λέξεις καρναβάλι και καρναβαλιστής σπάνια ακουγόταν στη Κεφαλονιά. Το 1889 ιδρύθηκε στο Αργοστόλι το πρώτο Κομιτάτο των Απόκρεω κατά μίμηση του Κομιτάτου των Αθηνών και των εκεί εκδηλώσεών του. Έτσι άρχισε στην Κεφαλονιά η νέα αισθητική και λεκτική προσέγγιση των Αποκριών με καθιέρωση αρμάτων κτλ αναμφισβήτητα διαφορετικής αισθητικής. Η μακραίωνη μάσκαρα με τσι μπαρμπούτες που κάλυπταν ούλο το πρόσωπο, με τσι ελεγκάντε και μυστηριόζες μορέτες που κάλυπταν μόνο τα μάτια, οι ορλάντες που φοριόντανε στο κεφάλι, τα ντόμινα κτλ σιγά-σιγά αντικαταστάθηκαν -κατ’ αρχάς στο Αργοστόλι- από αποκριάτικα δρώμενα, άρματα και παρελάσεις έξω από την επτανησιακή παράδοση και αισθητική των ημερών. Ήταν όμως η περίοδος της εκκλησιαστικής, πολιτικής και πολιτιστικής αφομοίωσης των νησιών των Ιονίου από την Ελλάδα.


Αφομοίωση;


Τα νησιά, σαφώς με πολιτική βούληση και με την βοήθεια των περισσοτέρων πολιτικών ταγών τους, ήπρεπε να ξεχάσουν την μακραίωνη πολιτιστική τους παράδοση, ήπρεπε να «αποδυτικοποιηθούν ή ακριβέστερα να αποϊταλικοποιηθούν», όπως επίσημα είχε λεχθεί μέσα στο Ελληνικό κοινοβούλιο, ήπρεπε να ενστερνισθούν με κάθε τρόπο σε όλους τους τομείς, τον τρόπο ζωής, τον τρόπο σκέψης των όσων συνέβαιναν προς Ανατολάς των Επτανήσων, στο Αθηναϊκοκεντρικό κράτος. Να αποδυναμωθεί και βαθμιαία να διακοπεί η μακραίωνη σχέση και αναφορά με τη Δύση. Έτσι τα εξευρωπαϊσμένα, πολιτισμένα Επτάνησα έπρεπε με κάθε τρόπο να αφομοιωθούν από την υπό ανάπτυξη Ελλάδα! Έτσι, το εισαγόμενο και ξένο προς την πολιτιστική Επτανησιακή παράδοση Καρναβάλι σιγά-σιγά καθιερώθηκε και αντιγράφτηκε κάκιστα και σε άλλες περιοχές του νησιού.


Σκέψεις για το κεφαλονίτικο «καρναβάλι»


Άραγε ο σημερινός, καλόπιστος θεατής θα το χαρακτήριζε ευρηματικό; Καλόγουστο; Σύμφωνο με την τοπική παλιά παράδοση; Τα καρναβάλια στο νησί παρ όλη την δουλειά, κόπο, χρήματα και αναμφισβήτητα την καλή θέληση και προσωπικό κόπο των συμμετεχόντων είναι επιτυχημένα; Προσελκύουν επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό;


Μάλλον όχι και γιατί άλλωστε να έρθει ο επισκέπτης να δει καρναβάλι που αντιγράφει άλλα διασημότερα και πλουσιότερα από αυτό;


Ενδεχομένως μια επαναπροσέγγιση του θέματος από την Δημοτική Αρχή θα ήταν χρήσιμη.


Προτάσεις


Προτείνουμε και πάλι, καλόπιστα, οι φούρνοι να γράψουν και να επανακαθιερώσουν την ιδική μας λέξη για την λαγάνα που είναι η φλαούνα. Οι διάφοροι πολιτιστικοί σύλλογοι αλλά και η ΚΕΔΗΚΕ να καθιερώσουν και να γράφουν στα έντυπα προγράμματά τους την λέξη Μουρδουλοπέφτη αντί της Τσικνοπέμπτης, την λέξη φλαούνα αντί λαγάνα και την λέξη φύσουνας αντί χαρταετός.


Καλά Κούλουμα και καλή Σαρακοστή!


Τάκης Τόκκας


==Γλωσσάρι
Αλά μπρατσέτα = πιασμένοι από το μπράτσο
Ελεγκάντε= κομψό
Κομπαντιμέντο βιτοριόζο= μάχη ένδοξη
Κοφίσι, το = σκληρό, αποξηραμένο ψάρι που πρέπει να μαλακώσει στο νερό για να μαγειρευτεί
Μπιάνκο= μαγείρεμα με άσπρη σάρτσα
Μπιστικός, ο= ο έμμισθος τσοπάνης
Μπουκούνι, το= κομμάτι
Μπούρδινο, το =χρωματιστό
Παγιατάκι, το= μικρό, αλουμινένιο συνήθως, σκεύος
Πινομή, η= προς χάριν
Πρετσεσιό, το= εδώ πομπή
Ρετσέτα, η= συνταγή
Σέστο, το= τάξη
Σοφιγάδο, το= μαγείρεμα με κόκκινη σάρτσα
Σταντάρντο, το= κοντάρι
Στρατσόσκουτο, το= κουρελόρουχο
Τζεδέρω= υποχωρώ
 Αναδημοσιευση απο : Kefaloniapress.gr

Τετάρτη 14 Φεβρουαρίου 2018

Σήμερα είναι λέει του Αγίου Βαλεντίνου και εγώ θέλω να ξεράσω.





Τι να κάνω ρε παιδιά;

Έτσι με έκανε η μάνα μου και δεν μπορώ να αλλάξω, άσε που δεν θέλω να αλλάξω κιόλας.

Τι να κάνω που νιώθω μια αναγούλα σήμερα, που τα μέσα μου έχουν φύγει από την θέση τους και μια ανακατωσούρα με έχει κυριεύσει;

Πως να δεχτώ κάτι άψυχο και πως να γιορτάσω ένα ψέμα;


Γράφει ο Γιώργος Καραγεώργος


Έχω μάθει να γουστάρω ότι έχει ψυχή, ότι είναι αληθινό, ότι είναι ατόφιο και ότι αξίζει.

Έχω μάθει να ξενερώνω με ότι είναι στημένο και με ότι επιβεβλημένα θέλουν να μου πλασάρουν.

Τι να κάνω;

Ας με συγχωρέσουν λοιπόν οι απανταχού έμποροι σήμερα και ας δείξουν λίγη κατανόηση στον στραβό χαρακτήρα μου όλοι οι ερωτευμένοι που ξαφνικά σήμερα θυμήθηκαν ότι είναι ερωτευμένοι.


Σήμερα είναι λέει του Αγίου Βαλεντίνου και εγώ θέλω να ξεράσω.

Είναι μεγάλη γιορτή λέει, γιορτάζει ο έρωτας και εγώ θα κάνω λίγη υπομονή να περάσει και το σημερινό πανηγύρι.

Αυτό το τσίρκο δυσκολεύομαι να το δεχτώ…

Αυτό το οικτρό θέαμα με τα αρκουδάκια να βολτάρουν παντού, με τις κόκκινες καρδούλες να κατακλύζουν τα πάντα, με τα λουλούδια, τα μπιχλιμπίδια και τα σέξι βρακιά δεν το παλεύω.


Ποιος Άγιος Βαλεντίνος ρε, πάτε καλά;


Ο Άγιος έρωτας, η αγάπη, η ένωση δυο ανθρώπων, γιορτάζει 364 ήμερες τον χρόνο και διασύρεται μια. Σήμερα!


Ο έρωτας είναι θεός από μόνος του, η αγάπη είναι άγια έτσι και αλλιώς και αυτά τα καραγκιοζιλίκια δεν της πρέπουν.

Η αγάπη δεν γιορτάζεται, η αγάπη είναι η γιορτή.

Ο έρωτας δεν έχει μια μέρα, είναι για κάθε μέρα.

Ο έρωτας και η αγάπη δεν θέλουν αρκούδες, πράξεις θέλουν.

Δεν θέλουν κόκκινες καρδούλες, επαφές θέλουν.

Δεν θέλουν βρακιά, γυμνά κορμιά και γυμνές ψυχές θέλουν.

Δεν είναι για τα δήθεν, η αλήθεια και η ίδια η ζωή είναι.

Ο έρωτας και η αγάπη είναι συναισθήματα και καταστάσεις δυνατές, είναι η αρχή και το τέλος, είναι η ουσία και και το νόημα.

Δεν θέλουν δώρα, είναι τα δώρα!

Είναι η σφιχτή αγκαλιά που σου γεμίζει την ψυχή.

Είναι εκείνο το “μαζί” που σου ομορφαίνει την ζωή.

Είναι εκείνο το φιλί που θα σε καθηλώσει.

Είναι το “σ΄αγαπώ τρελά” και το σε “θέλω πολύ” που δεν χωράνε αμφισβήτηση.

Είναι ο πόθος, το πάθος,η ηδονή, η λαχτάρα, η λύτρωση και η σωτηρία.

Είναι οι λόγοι που οι μέρες ξημερώνουν όμορφες και οι νύχτες σουρουπώνουν γλυκά.

Είναι οι τέσσερις εποχές και οι δώδεκα μήνες του χρόνου, είναι τα φθινόπωρα, οι χειμώνες, οι άνοιξες και τα καλοκαίρια, τα πάντα είναι!

Είναι η αναζήτηση, η ανακάλυψη, η γοητεία, το ζητούμενο και ο στόχος.

Ο έρωτας ρε φίλε και η αγάπη δεν είναι για τα ράφια και για βιτρίνες, δεν θέλουν στολίδια και κοσμήματα για να σταθούν, είναι το κόσμημα και το στολίδι των ανθρώπων.


Για αυτό σου λέω… μην ξοδεύεις τα χρήματα σου σε φρικτές και κακόγουστες χαζομάρες.

Σήμερα πες ότι είναι Τετάρτη.

Σήμερα έτσι για την αλητεία ρε αδερφέ, μην γιορτάζεις τίποτα!

Σήμερα δώσε μια αγκαλιά και ένα φιλί στον άνθρωπο σου, πες του ότι τον αγαπάς και δείξ΄ του ότι είναι σημαντικός για εσένα, πήγαινε μια βόλτα μαζί του και κράτα τον από το χέρι. Όχι γιατί είναι γιορτή όπως σου είπανε, άλλα γιατί είναι ο άνθρωπός σου και το αξίζει το ίδιο και τις 365 ήμερες του χρόνου.

Σήμερα τίμα τον έρωτα και την αγάπη όπως ακριβώς θα έκανες χθες, όπως ακριβώς θα κάνεις κι αύριο.

Μην διασύρεις τον έρωτα σήμερα.

Μην ταπεινώνεις την αγάπη.

Μην πέσεις στην παγίδα και αρχίσεις να καταναλώνεις εμπορεύματα για να τιμήσεις τάχα την ημέρα.

Η μέρα που γιορτάζει ο έρωτας είναι κάθε μέρα, δεν είναι μόνο σήμερα!

Σήμερα είναι η γιορτή του εμποράκου που θέλει να πουλήσει την πραμάτεια του.

Σήμερα σου λέω είναι η μέρα που η αγάπη και ο έρωτας κινδυνεύουν σοβαρά να γίνουν τσίρκο και να γελοιοποιηθούν.


Εγώ πάντως σήμερα, έτσι για το γαμώτο και για την κόντρα δεν θα γιορτάσω τίποτα, θα αρχίσω τις γιορτές μου από αύριο…Αντιγραφη απο Kefaloniapress.gr


Τρίτη 6 Φεβρουαρίου 2018

Η Τσικνοπέμπτη -κατά τα Κεφαλονίτικα έθιμα- είναι η Μουρδουλοπέφτη!Γράφει ο Τάκης Τόκκας





Μουρδουλοπέφτη.
Στην Κεφαλονιά ένα από τα έθιμα που διατηρείται- η αλήθεια είναι αλλοιωμένο σχετικά- μέσα στο χρόνο είναι αυτό της Μουρδουλοπέφτης δλδ της Πέμπτης της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου, Κρεατινής, που στην Ελλάδα λέγεται Τσικνοπέμπτη. Την Μουρδουλοπέφτη λοιπόν, η παράδοση απαιτεί οι νοικοκυράδες να μην δώσουνε προτεραιότητα στη πάστρα/καθαριότητα και στο σεστάρισμα/ευταξία του σπιτιού, αλλά να καταπιαστούνε να φκιάξουνε ούλα εκείνα που καλεί η ημέρα και που είναι διαλεχτά: κρεατόπιτες στην τσερέπα, κρέας ή κόκκορα σοφιγάδο, χορτόπιτες, τσιγαρίδια σκέτα ή με μπακαλάο, μαντραούρες φριταρισμένες/μανιτάρια ελαφρά τηγανισμένα.


Οι κυράδες των μπουρανέλωνε /ψαράδων που τσου ‘λειπε το κρέας π.χ στα Βλαχάτα Σάμης, φκιάχνανε σαν κύριο πιάτο μπακαλαόπιτες, ψαρόπιτες κάθε λογής, αγκινάρες με μάραθο σαν ορεκτικό και επειδή η μέρα το καλούσε και για το καλό ήπρεπε να έχουνε και κρέας, κάποιο κουνέλι ή πιτσουνάκι μαγερεμένο σοφιγάδο συμπλήρωνε το γιόμα/γεύμα.


Το κρασί/βίνο έρρεε άφθονο και η παράδοση απαιτούσε και δεν είχε κακοφάνεια, να γανώσουνε τσι παλάμες τους από κάποια παδέλα ή πινιάτα/σκεύη μαγειρικής πήλινο και χαλκωματένιο αντίστοιχα και μετά να γανώνανε/μουντζουρώνανε το πρόσωπό τους ή των φίλων ή συγγενών να γίνουν μόροι/μαυριτανοί και να αποτρέψουν το κακό.


Από το έτος 2011 και μετά η Δημοτική αρχή πρωτοστατεί στην εισαγωγή στην Κεφαλονιά της Τσικνοπέμπτης και παροτρύνει και τσου μαγαζάτορες να το καθιερώσουν.Είναι όμως αυτό πρέπον ; Ο κατεξοχήν φύλακας, προστάτης και απόστολος της τοπικής κουλτούρας-όπως ωφείλει να είναι κάθε Δημοτική αρχή- αντί να βοηθεί στην διατήρηση και προβολή της ντόπιας παράδοσης να εισαγάγει ξένες-σε όλα τα επίπεδα- συνήθειες και μάλιστα όχι απαραιτήτως καλύτερες ή σύμφωνες με την ιδιοσυγκρασία των κατοίκων που διαφεντεύει.


Ομοίως τα τελευταία χρόνια μερικοί πολιτιστικοί φορείς του νησιού προσπαθούν να καθιερώσουν την λέξη και τα γευστικά έθιμα της Τσικνοπέμπτης όπως αυτά γιορτάζονται σε άλλες περιοχές.


Επίσης βλέπουμε αφισέτες αλλά προφορικά να διαφημίζεται από τα Λύκεια κυρίως, αλλά και τα Γυμνάσια, ότι αντί του ημερήσιου μαθήματος θα ψήσουνε σουβλάκια στην κούρτη/αυλή του σχολειού!!


Άραγε καθιερώθηκε η συγκεκριμένη ημέρα ως αργία ή ημιαργία στα σχολειά μας; Είναι ποτέ δυνατόν οι δασκάλοι-καθηγητάδες να το επιτρέπουν ;


Δεν πρέπει οι ίδιοι ως πνευματικοί καθοδηγητές να διαφυλάξουν την τοπική παράδοση; Το δημόσιο ψήσιμο κρέατος επάνω σε γραδέλες/σχάρες με την ανθρακουνίστρα υποκάτω και με την συνακόλουθη τσίκνα δεν συνηθιζότανε στην Κεφαλονιά. Σαφώς ο λόγος που δεν καθιερώνονται στην συλλογική αντίληψη είναι η έλλειψη ιστορικής μνήμης και η προσπάθεια αντιγραφής ενός εθίμου συλλογικής δράσης στην Ελλάδα, όχι όμως με την ίδια συλλογική κοινωνική αντίληψη και στην Κεφαλονιά.


Αν κάποιος παρακινηθεί να επισκεφθεί την Κεφαλονιά την Μουρδουλοπέφτη θα θελήσει να απολαύσει την μακραίωνη τοπική γευστική παράδοση της ημέρας και όχι βέβαια ό,τι άλλο σερβίρεται ψημένο στην γραδέλα/σχάρα που το βρίσκεις καθημερινά και σε όλη την επικράτεια.


Στην φωτογραφία κενωμένα τσιγαρίδια με μπακαλάο σε:
-μεσάλα λευκή υφασμένη στον αργαλειό 19ου αιώνα
-ποτήρι για βίνο/κρασί αρχών του 20ου αιώνα
-περόνι αργυρό 19ου αιώνα
-πιάτο πορτσελάνινο πρώτο μισό 20ου αιώνα


Τάκης Τόκκας

Αναδημοσιευση απο : kefaloniapress.gr      (αρθρο δημοσιευμενο στις 16-2-2017)