Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου 2019

Ξημερώνει τ’ Άη Βασιλειού στην Κεφαλονιά. Τα ήθη και τα έθιμα.. Γράφει ο Τάκης Τόκκας



Ξημερώνει τ’ Άη Βασιλειού στην Κεφαλονιά
Kαλή σ’ Αποκοπή!
Καλός σ’ Άης Βασίλης!
Καλός μας χρόνος!



Ξημερώνει τ’ Άη Βασιλειού λέγεται η παραμονή τση Πρωτοχρονιάς στην Κεφαλονιά και οι τρείς παραπάνω είναι οι πατροπαράδοτες ευχές που ακούγονται και λέγονται στο νησί.


Τα παραδοσιακά κάλαντα στην Κεφαλονιά ψέλνονται μόνο αποβραδής, από μικρούς και μεγάλους, με το γνωστό επτανησιακό πολυφωνικό τρόπο με συνοδεία από κιτάρες, σαρμόνικα ή και βιολί και τσι τρείς Γιορτάδες του Δωδεκαημέρου. Ας προσπαθήσουμε όλοι στις περιοχές του νησιού που δεν τηρείται πλέον η παράδοση αυτή να την επαναφέρουμε.

Στο Λιθόστρατο Μπουλεβάρι με τσι ψικαστήρες με τσι κολώνιες

Στο Αργοστόλι το βράδυ τση παραμονής, ο αποχαιρετισμός του παλιού και το καλωσόρισμα του νέου χρόνου, γινότουνε και γίνεται στο Λιθόστρατο με το βέκιο βενετσιάνικο έθιμο του αλληλοραντίσματος με κολώνια! Συγκεντρωνότουνε και συγκεντρώνεται λοιπόν ο κόσμος, κάνοντας περατζάδες με σφυρίγματα, κόρνους για να διώξουνε το παλιό χρόνο και εξακοντίζοντας από την ψικαστήρα τους κολώνια, στο πρόσωπο γνωστού ή αγνώστου, προσπαθώντας να φερμάρουνε την ριξιά στα μάτια, χωρίς κακοφάνεια, και ευχόμενοι καλό χρόνο! Μέσα σε ούλη τούτη την φέστα οι μπάντες τση Μουσικής περατζάρουνε στο Λιθόστρατο Μπουλεβάρι προσφέροντας χαρά, ευθυμία, ζωντάνια!

Η κουτσούνα ή ασκινοκάρα ή σκυλοκάρα ή κουτσουνακάρα

Ανήμερα τα Άη Βασιλειού απαραίτητα πρέπει να κρεμαστεί στην φατσάδα του σπιτιού η κουτσούνα ή ασκινοκάρα ή σκυλοκάρα ή κουτσουνακάρα με ντεκόρο από ασημόχαρτο, βιολέτες και τσιτσέλια χειμωνιάτικα ή άλλο φιόρο τση εποχής.

Η αγιοβασιλίτσα ή βασιλίτσα

Να σημειώσουμε ότι στην Κεφαλονιά στο γιορταστικό αηβασιλιάτικο τραπέζι υπήρχε η αγιοβασιλίτσα ή βασιλίτσα που ήταν μεγάλο ζυμωτό ψωμί με χοντρό πλασμένο σταυρό στην απαναριά του και καρύδια ολόγυρα το οποίο έκοβε ο αφέντης του σπιτιού, δεν περιείχε νόμισμα και δεν ήταν αντίστοιχη της αθηναϊκής βασιλόπιτας.

Η κουλούρα τση γωνιάς

Οι άρχοντες της Εκκλησίας και του Δήμου ας λάβουν σοβαρά υπόψη την κεφαλονίτικη παράδοση που είναι η κουλούρα τση γωνιάς με το ήβρεμα μέσα και την κοπή της την παραμονή του Χριστογέννου. Αυτή είναι το αντίστοιχο της αθηναϊκής βασιλόπιτας που τόσο πολύ αγαπάνε και κόβουνε ίσαμε το Πάσχα Εκκλησιαστικοί και Δημοτικοί Άρχοντες, Πολιτιστικοί και Αθλητικοί Σύλλογοι κτλ. Με ικανοποίηση είδαμε το 2018 τέσσερεις ιερωμένους να τηρούν το πατροπαράδοτο έθιμο και να κόβουν μέσα στην τράπεζα Μονής του νησιού την κουλούρα τση γωνιάς.

Ένα από τα παραδοσιακά φαγητά που καλούσε η ημέρα είναι η πουτρίδα (δες τη συνταγή εδω κλικ) με προέλευση από το βενετσιάνικο φαγητό potrida και γλυκό οι τηγανίτες με μέλι ή τζουκερο και κανέλλα με πιθανή προέλευση από το αντίστοιχο βενετσιάνικο γλυκό Le fritole.

Τάκης Τόκκας