Τετάρτη 1 Αυγούστου 2018

Οι λογγοφόροι του Ληξουρίου. Του Γερασιμου Σωτ.Γαλανου.


  • «Ω  Κυρά μου  Παναγιά,  Κυρά του  Κεχριώνα,
  • στου λόγγου την ανωμεριά,  μη μ’ έβρει ο χειμώνας» !
  • -Οι  λογγοφόροι του Ληξουρίου-
Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός


Έως και τη δεκαετία του 1950-60, άνθιζε το παραδοσιακό επάγγελμα των λογγοφόρων, δηλαδή των εργατών εκείνων που για κύρια δουλειά τους ήταν να πάνε στο λόγγο και να φέρουν ξύλα, τα οποία τα πουλούσαν στους φούρνους της πόλης, σε σπίτια, σε μικρά μαγαζάκια και σε όποιον τα είχε ανάγκη για να συντηρήσει το νοικοκυριό του, δηλαδή για να μαγειρέψει το φαγητό της ημέρας. Τους λογγοφόρους σε άλλα μέρη, τους ταυτίζουν ονομαστικά με τους ξυλοκόπους, αν και με την ονομασία αυτή εννοούμε αυτούς που ξυλεύουν μεγάλα δέντρα στα δάση. Δηλαδή, είναι άλλο πράγμα ο λογγοφόρος και άλλο ο ξυλοκόπος, παρόλο που το αντικείμενο τους είναι -εν μέρει- κοινό.



Παλιά το μαγείρεμα του φαγητού γινόταν με ξύλα, στη γωνιά, στην εστία του σπιτιού, τοποθετώντας το μαγειρικό σκεύος πάνω στην πυροστιά,( μεταλλική τρίποδη κατασκευή, λέξη που προέρχεται από το αρχαίο «πυρ της Εστίας» η οποία ήταν μια από τις θεές των Ελλήνων) και στο χτιστό από τούβλα και κεραμίδια φούρνο, που βρίσκονταν ως συνήθως σε ένα μικρό καμαράκι το οποίο αποτελούσε μέρος της οικίας, το λεγόμενο μαγεριό ή μαγέρικο. Γι’ αυτό όλα τα νοικοκυριά φρόντιζαν να έχουν ξύλα, δουλειά που την αναλάμβανε συνήθως ο άνδρας του σπιτιού, ή διαφορετικά αν υπήρχε οικονομική άνεση τ’ αγόραζαν από τους λογγοφόρους, που κύρια εργασία τους ήταν, να κόβουν και να κουβαλούν κάθε λογής ξύλα και να τα εμπορεύονται. Πέρα από τα νοικοκυριά, στην πόλη και στα χωριά υπήρχαν οι φούρνοι που έκαγαν ξύλα, για να ψήσουν το ψωμί. Οι φούρνοι αγόραζαν τα ξύλα από τους λογγοφόρους και έτσι είχε δημιουργηθεί ένας άγραφος κανονισμός – συνεργασίας που εξυπηρετούσε οικονομικά και τους δυο εμπλεκόμενους.


Οι λογγοφόροι είχαν εξελιχτεί ως επαγγελματίες και με τη βοήθεια του ζώου τους, μουλάρι ή άλογο, «θέριζαν» τους λόγγους για να μαζέψουν ξύλα και να επιτελέσουν το δύσκολο έργο τους. Όπως είναι φανερό οι λογγοφόροι έκαναν αυτό το παλιό βιοποριστικό επάγγελμα, λόγω που δεν είχαν ικανή περιουσία για να τους απασχολήσει, ώστε να έχουν δική τους παραγωγή.


Οι λογγοφόροι του Ληξουρίου οι οποίοι ήταν πολλοί τον αριθμό, είχαν τα μουλάρια τους ή και τα άλογά τους, κατά προτίμηση μουλάρια, λόγω που το ζώο αυτό είναι σκληρό και ανθεκτικότερο του αλόγου και πήγαιναν στα λογγάρια για να κόψουν και να μαζέψουν ξύλα. Μέρη που επισκέπτονταν τα οποία προσφέρονταν για να βρουν τα ξύλα ήταν η περιοχή του Αθέρα, τα βουνά δεξιά και αριστερά πριν το χωριό, η περιοχή της Κουκούλας και του Γιάκουμου, στην Μπέσα, στην Παλοστή, στην Οξύλα , στον Σκανδολίτη, στον Άγιο Σώστη, στην περιοχή των Ζόλων, στο Χαλιό και σε πολλά μέρη της Θηνιάς.


Ξεκινούσαν από πολύ πρωί, πριν η μέρα χαράξει, άλλοι από τις 12 το βράδυ , άλλοι από τις τρείς και τις τέσσαρις για να βρεθούν στον τόπο που θέλουν με το πρώτο φως της ημέρας, με σκοπό να βρουν και να κόψουν ξύλα, και να τα φέρουν δεματιασμένα τροφοδοτώντας τους πελάτες τους.


Εργαλεία τους ήταν το κλαροτσάπι και το κλαδευτήρι, η φαλτσέτα, τα σκοινιά, που τις περισσότερες φορές ήταν από ασκυλοκαρόφυλλα, τα οποία τα είχαν προηγουμένως δυο –τρεις μέρες επεξεργαστεί, για να είναι κατάλληλα για να δέσουν τα ξύλα. Έκοβαν το ασκυλοκαρόφυλλο από χαμηλά, και με μία φαλτσέτα, του αφαιρούσαν τα πλαϊνά αγκάθια, καθώς και το ακραίο στην κορυφή. Έπειτα το χώριζαν σε λουρίδες, τις οποίες τις έκθεταν στον ήλιο για να «σουρώσει» το σαρκώδες μέρος τους και να γίνουν λουρίδες ευλύγιστες και να μπορούν να σχηματίσουν έτσι τις δέσεις. Το σαρκώδες φύλλου το κάκτου της ασκυλοκάρας,(είδος αλόης- Αθάνατος) έχει εσωτερικά σκληρές ίνες, οι οποίες τις χρησιμοποιούσαν έπειτα από κατάλληλη επεξεργασία για κεντήματα ( τα περίφημα κεντήματα με αθάνατο ή του αθανάτου) και για σκοινιά.


Ο λογγοφόρος όταν έφτανε στο σημείο που ήθελε, έδενε το ζώο του κάπου και με το κλαροτσάπι έκοβε σκίνους, κλαριά από κουμαριές και μάζες, μάζευε κάψαλα ακόμη και ασφάκες, κι ότι άλλο έβρισκε που ήταν κατάλληλο για να καεί σε φούρνο. Δουλειά δύσκολη και κουραστική. Ακολουθούσε το δεμάτιασμα, το οποίο γινόταν με πολλή προσοχή. Του να ξέρεις να δεματιάζεις, ήταν τέχνη. Έπρεπε να ξέρει το πώς να τοποθετήσει τα ξύλα και πώς να τα δέσει, ώστε να μην πληγωθεί το ζώο. Το δεμάτι ήταν στο κάτω μέρος πιο λεπτό και στο πάνω μέρος πιο γεμάτο ώστε να μην ενοχλεί το μουλάρι στο περπάτημά του. Πολλοί παλιοί θεωρούσαν το πόστιασμα των ξύλων, τέχνη, αν ήταν καλό το αποτέλεσμα, έλεγαν, πως, είναι καλό «ως ζωγραφιά» .


Οι λογγοφόροι αντιμετώπιζαν πέρα από το ξενύχτι, την κούραση για να βρουν και να κόψουν ξύλα, τη μεταφορά και τον γυρισμό στο μέρος τους, που ήταν πιο κουραστικός, λόγω που το ζωντανό ήταν φορτωμένο, κι έπρεπε να δεχθούν την επιστροφή του πεζοπορώντας. Επίσης, πολλές φορές η μεταφορά της πραμάτειας με το ζώο ήταν δύσκολη, διότι τα μονοπάτια στο λόγγο ήταν στενά και κατηφορικά και εύκολα το μουλάρι μπορούσε να μπατάρει ή να χτυπήσει, ξεφεύγοντας από το μονοπάτι. Υπάρχουν πολλές ιστορίες στις αναμνήσεις των παλαιοτέρων για τέτοια περιστατικά που συνέβησαν κατά τη μεταφορά των ξύλων.


Κάποιες φορές αντιμετώπιζαν και τους χωριάτες της περιοχής της Θηνιάς, οι οποίοι προσπαθούσαν να κλέψουν από τους λογγοφόρους σκοινιά και ότι άλλο μπορούσαν από το ζωντανό τους, όσο αυτοί ήταν απασχολημένοι με το κόψιμο και την εύρεση των ξύλων. Άλλες φορές έβλεπαν από μακριά τους λογγοφόρους και τους άφηναν να κόψουν τα ξύλα σε λογγάρια θηνιάτικης ιδιοκτησίας. Κοντά να τα φορτώσει στο ζωντανό του παρουσιάζονταν κάποιοι ιδιοκτήτες και φοβέριζαν τον λογγοφόρο να αφήσει τα ξύλα κάτω και να φύγει…


-«Γιατί ορέ κουμπάρε, τι σου έκανα»;, του έλεγε ο λογγοφόρος


-«Το σκύλο σου ή τη γάτα σου, σού βάπτισα και είμαστε κουμπάροι;….!» του έλεγε ο Θηνιάτης.


Πολλοί λογγοφόροι έχαναν τη δουλειά τους, τα δεμάτια του από παρόμοιες περιπτώσεις και φυσικά τα έπαιρναν οι πονηροί Θηνιάτες. Δηλαδή, έβρισκαν ξύλα δεματιασμένα και τα έπαιρναν για δικά τους.


Γύριζαν από το λόγγο, οι ταλαίπωροι αυτοί βιοπαλαιστές, τις περισσότερες φορές με μαύρα ρούχα, ιδίως όταν έκοβαν κάψαλα, ενδύματα κομματιασμένα, ως «ρακένδυτοι» για να πάνε στους φούρνους, να παζαρευτούν τον κόπο τους. Το «ξεδούλιο» δηλαδή η πληρωμή τους άλλοτε ήταν κάποια χρήματα και άλλοτε τρεις –τέσσαρις κουλούρες ψωμί. Αυτή η σκληρή και επικίνδυνη εργασία του λογγοφόρου, ήταν και όπως αυτοί την χαρακτήριζαν με λέξη κεφαλλονίτικη «κιουμπουλέι», δηλαδή «σπουδαίο πράγμα»


Επιπλέον αξίζει να αναφερθεί, πως, ορισμένοι λογγοφόροι, πέρα από τα ξύλα για κάψιμο, φρόντιζαν να βρουν και να φέρουν στελάρια, τα οποία τα πουλούσαν στους γεωργούς για να στειλιαρώσουν τα αμπέλια τους και τις σταφίδες. Τα στελιάρια δεν ήταν από καλάμι, διότι αυτά πλήγωναν τα φυτά, αλλά από ξύλο.


Αποδέκτες αυτής της ξυλείας του λόγγου ήταν οι φούρνοι του Ληξουρίου : ο φούρνος του Σπύρου Κουρούκλη- Τσιφή στην Ανάλεψη (Ανάληψη), του Γεράσιμου Μπατιστάτου στα Κουράτα, του Παναγή Μαυροειδή στον Αρχάγγελο, του Φερεντίνου Παναγή, του Χριστοφοράτου Μικέλη- Καρκούνιας στην περιοχή του Αγίου Γερασίμου, που είχε ζυμωτήριο με άλογο και αργότερα επίταξαν τον φούρνο οι Γερμανοί. Υπήρχαν όμως και μικρά μαγαζάκια τα οποία πουλούσαν ξύλα στους νοικοκυραίους της περιοχής τους όπως του πρόσφυγα Μαστρομήτσου Μιχαϊλίδη.


Ο κατάλογος με τα ονόματα των λογγοφόρων είναι μακρύς, γιατί άλλοι έκανα αυτή τη εργασία σε περίπτωση μεγάλης ανάγκης, άλλοι ήταν επαγγελματίες λογγοφόροι, οι οποίοι έμειναν ονομαστοί έως σήμερα, άλλοι ήταν και λογγοφόροι και καραγωγείς. Ακολουθεί ένας κατάλογος από τα ονόματα αυτών των απλών και παλαίμαχων του λόγγου και της ζωής, που το επάγγελμά τους ίσως να ξαναγυρίσει στα δύσκολα χρόνια τα οποία διαβαίνουμε.


Ανδρέας και Οδυσσέας Γρηγορόπουλος, Μεμούλης Γρηγορόπουλος, Ευθύμιος και Μπάμπης Φλαμπουράρης –Κορνέλης, Κωνσταντίνος Βρυώνης- Καζάς, Διονύσιος Λουκέρης –Κόζες, Βαγγέλης Λιναρδάτος-Τσιτσιλιάνος, Γεράσιμος Ιωάννη Κυριακάτος, Σπύρος Γρηγορόπουλος, Παναγής Κονταρίνης-Μιντζής, Σπύρος Καμινάρης, Γεράσιμος Μωραΐτης – Παπούλιας, Κοσμάς Βουτσινάς, Γεράσιμος Γρηγορίου Κονταρίνης μετέπειτα κτίστης και οικοδόμος, Γιάννης Δαμουλιάνος- Μπούτουνας. Βέβαια, υπήρχαν και από χωριά γειτονικά του Ληξουρίου κάποιοι λογγοφόροι, ιδίως από τους Σουλλάρους και τα Κουβαλάτα-Λιβάδι.


Οι περισσότεροι από αυτούς συντρόφευαν τον πηγαιμό τους στο λόγγο, με αριέττες, που ακόμη έως σήμερα έχουν μείνει με τα ονόματα των δημιουργών και των εκτελεστών τους.


Μέσα στης νυκτός τη σιγαλιά και με τον απλό θόρυβο που έκανε το μουλάρι στην περπατησιά του, ακουγόταν λογγοφόρικες αριέττες παράλληλα με των καροτσιέρηδων που πήγαιναν στην Πύλαρο ή στην Έρισσο για να πουλήσουν τα κηπευτικά τους…


«Πέρδικα τση ακρογιαλιάς που μάρανες τ’ αηδόνι


Και τό’ καμες να περπατεί τις νύκτες να μαργώνει.


«Γιοφύρι τση Βαγγελιστρώς να γκρεμιστείς να πέσεις,


Και συ παπαδοπούλα μου στα χέρια μου να πέσεις»


« Όφις μεγαλοκέφαλος με έχει περιπλεγμένον,


Κι από τον μέρμηγκα της γης βοήθεια περιμένω»


«Ω Κυρά μου Παναγιά, Κυρά του Κεχριώνα,


στου λόγγου την ανωμεριά, μη μ’ έβρει ο χειμώνας»


Το παλιό παραδοσιακό επάγγελμα του λογγοφόρου εξέλιπε στις αρχές της δεκαετίας του 1960, όταν πρόβαλαν οι γκαζιέρες, οι οποίες λειτουργούσαν με πετρέλαιο.


Τώρα που τα ενεργειακά αποθέματα της Γης έχουν ελαττώσει κατά πολύ, ίσως να στραφούμε στις πρωτογενείς πηγές παραγωγής και στους παραδοσιακούς τρόπους εργασίας, παρόλο που η τεχνολογική εξέλιξη όλο και κορυφώνεται μέσα από τις άπειρες νέες τεχνολογικές εφευρέσεις.


Το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο περιοδικό «Kefalonitis Magazine» τεύχος 30, 2011.



Κυριακή 27 Μαΐου 2018

Συμπεράσματα από το ΙΑ΄ Διεθνές Πανιόνιο Συνέδριο. Του Ηλια Τουμασατου

Ηλίας Τουμασάτος


Η ώρα των συμπερασμάτων ενός Συνεδρίου είναι ίσως η πιο αμήχανη ώρα. Η ώρα που αναλογίζεσαι τι είναι αυτό που μένει μετά από πέντε ημέρες και χιλιάδες λέξεις που εκφωνήθηκαν. Επειδή δεν πιστεύω ότι είμαι κάποιος μεταμοντέρνος homo universalis δεν πρόκειται αυτή τη στιγμή να αξιολογήσω την συμβολή των πάνω από 300 ανακοινώσεων του ΙΑ΄ Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου στο επιστημονικό πεδίο καθεμιάς. Αυτό θα κριθεί από την ίδια την επιστήμη και τις μελέτες που θα ακολουθήσουν αξιοποιώντας ή ανασκευάζοντας τις ανακοινώσεις. Θεωρώ ότι το Συνέδριο έδωσε την ευκαιρία αλλά και την ευθύνη σε κάθε Σύνεδρο να εκθέσει τη μελέτη (ή και τον εαυτό του στα μάτια των υπολοίπων. Κρίναμε ότι η ελευθερία επιλογής θέματος συνδυασμένη με την επιστημονική ευθύνη μπορούν να αναδειχθούν σε εργαλεία δημιουργικότητας. Το αποτέλεσμα είναι επίσης ελεύθερος να κρίνει υπεύθυνα ο καθένας.


Θα επιχειρήσω, από την άλλη, να προσεγγίσω το Συνέδριό μας με αυτό που η διοικητική επιστήμη ονομάζει «έλεγχο των αποτελεσμάτων». Να δούμε, τι στόχους βάλαμε, και τι στόχους πετύχαμε, αν πετύχαμε. Και μ’ αυτό τον τρόπο, να ανατροφοδοτήσουμε τους οργανωτές του επόμενου Συνεδρίου με ιδέες και προτάσεις.


Ήδη μιλήσαμε για την ανοικτότητα του συνεδρίου, που οδήγησε σε μεγάλο αριθμό ανακοινώσεων. Αυτό οπωσδήποτε προσέδωσε ποικιλία θεματικών και πλούτο περιεχομένου, ωστόσο αυτό είχε ως συνέπεια, λόγω των παράλληλων συνεδριών, κάποιοι από τους συνέδρους να μην έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν από κοινού κάποιες ενότητες.


Η «ταξιθέτηση» των χώρων του Συνεδρίου είχε δύο αντικειμενικούς στόχους. Πρώτον, να υπερσκελιστούν τα προβλήματα που δημιουργούσε η αχρήστευση πολλών τέτοιων χώρων από τους σεισμούς του 2014, και δεύτερον να κατορθώσουμε παρόλα αυτά το συνέδριο να είναι συνέδριο της Κεφαλονιάς και όχι του Αργοστολίου. Είναι ευτύχημα ότι είχαμε ολομέλεια στο πληγωμένο Ληξούρι αλλά και ότι ξανάνοιξαν οι πόρτες του Πνευματικού Κέντρου Κουρκουμελάτων, ενώ τα δύο κέντρα (Κοργιαλένειος Βιβλιοθήκη και Θέατρο Κέφαλος) λόγω της εγγύτητάς τους πιστεύουμε ότι διευκόλυναν την παρακολούθηση.


Στόχος του συνεδρίου, διατυπωμένος στην πρώτη του εγκύκλιο ήταν η παρουσίαση ανακοινώσεων γύρω από τους ακόλουθους κλάδους της Επιστήμης: Αρχαιολογία, Ιστορία από των αρχαιοτάτων χρόνων έως την εποχή μας (Πολιτική, των Ιδεών, Οικονομική, κ.λπ.), Ιστορία της Τέχνης (Ζωγραφική, Γλυπτική, Αρχιτεκτονική κ.λπ.), Φιλολογία, Λαογραφία-Κοινωνική Ανθρωπολογία, Θετικές Επιστήμες.


Το αποτέλεσμα μπορεί να το δει κανείς σε μια προσεκτικότερη μελέτη του προγράμματος αυτού του Συνεδρίου. Τόσο του επίσημου προγράμματος, όσο και του συνόλου των ανακοινώσεων που πραγματικά ακούστηκαν σε αυτούς τους χώρους. Εδώ θα διαπιστώσουμε ότι οι ενότητες όπως τελικά διαμορφώθηκαν ήταν άνισες ως προς τον όγκο των ανακοινώσεων καθεμιάς. Οι Θετικές Επιστήμες δεν μπόρεσαν τελικά να αποτελέσουν ολόκληρη ενώ η Ιστορία, η Αρχαιολογία, η Ιστορία της Τέχνης και η φιλολογία είχαν μεγαλύτερους αριθμούς ανακοινώσεων, πράγμα που συνέχισε την «παράδοση» των Πανιονίων Συνεδρίων ως συνεδρίων των θεωρητικών επιστημών. Αλλά και από αυτές ακόμη απουσιάζουν οι κοινωνικές επιστήμες (Δίκαιο, Κοινωνιολογία, Οικονομία κλπ). Στοίχημα για τα επόμενα Πανιόνια Συνέδρια πρέπει να αποτελέσει το άνοιγμα προς τις θετικές και τις κοινωνικές επιστήμες, κι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τη συνεργασία των αντίστοιχων επιστημονικών φορέων.


Αλλά ακόμη και στις περισσότερο εκπροσωπούμενες ενότητες μπορεί να διακρίνει κανείς άνισα μεγέθη σε ιστορικές περιόδους ή επιμέρους κλάδους. Στην ενότητα της Ιστορίας για παράδειγμα κυριάρχησε η Νεότερη Ιστορία έως το 1800, καθώς και οι «ειδικές» κατηγορίες Ιστορίας. Θα θέλαμε περισσότερες ανακοινώσεις από τις λιγότερο χαρτογραφημένες περιοχές της Επτανησιακής Ιστορίας (Αρχαία, Βυζαντινή, Μεσαιωνική), καθώς και για την Ιστορία του Εικοστού Αιώνα, που αντιμετωπίζεται ακόμα με επιφυλακτικότητα. Πρέπει να δυναμώσει η συζήτηση γύρω από τον εικοστό αιώνα στα Επτάνησα, κι αυτό είναι ένα ακόμα στοίχημα για τα επόμενα Πανιόνια Συνέδρια.


Περισσότερο αναλογικά κατανεμημένες ως προς τις χρονικές περιόδους που αφορούν, είναι οι ανακοινώσεις της ενότητας της Αρχαιολογίας, αν και εδώ οφείλουμε να σημειώσουμε ότι είναι αισθητή η αριθμητική υπεροχή των ανακοινώσεων που έχουν σχέση με μνημεία της Κεφαλονιάς. Στην Ιστορία της ζωγραφικής, της χαρακτικής και τις γλυπτικής διαπιστώνουμε μεγαλύτερη γεωγραφική και χρονική ποικιλία, ενώ αισθητά μικρές είναι οι ενότητες που αφορούν την Ιστορία του Θεάτρου και (κυρίως) της Μουσικής. Στην τελευταία, ευκταίο θα ήταν να είχαμε και ανακοινώσεις για τη μουσική των Επτανήσων στον 20ό αιώνα.


Οφείλω να σας ομολογήσω ότι στον τομέα της Φιλολογίας αισθάνομαι μεγάλη αμηχανία. Με προβλημάτισε, πρώτον, ο μικρός αριθμός ανακοινώσεων γύρω από τη Γλωσσολογία, τη Λαογραφία – Κοινωνική Ανθρωπολογία, τη Φιλοσοφία, αλλά και τη λαϊκή λογοτεχνία. Από την άλλη, αισθάνομαι ότι η φιλολογία ως επιστήμη φαντάζει στα μάτια μου όλο και περισσότερο παγιδευμένη στον πεπερασμένο εκ των πραγμάτων αριθμό λογοτεχνών και έργων της εκάστοτε περιόδου που μελετά. Δεν εννοώ τις άκρως ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις που φωτίζουν από νέα οπτική γωνία τα σπουδαία έργα της Επτανησιακής σχολής – και είχαμε τέτοιες στο Συνέδριο. Εννοώ το αίσθημα που μεγαλώνει όσο περνάει ο καιρός, πως το αντικείμενο της φιλολογίας, παρά την αύξηση της λογοτεχνικής παραγωγής, στενεύει και ασφυκτιά. Οι μεγάλοι του 19ουαιώνα διαβάστηκαν πολλές φορές, αλλά επειδή είναι μεγάλοι «ξαναδιαβάζονται» ευχαρίστως. Και μετά, τι; Αν σ’ ένα νησί σήμερα εκδίδονται (ιδίοις αναλώμασιν) δέκα ποιητικές συλλογές τον χρόνο που μοιράζονται σε συγγενείς και φίλους, σε ποιο βαθμό αυτό θα πρέπει να αφορά την επιστήμη της Φιλολογίας; Μήπως πρέπει η τελευταία να ανοίξει λίγο περισσότερο τα σύνορά της προς πιο δύσκολους δρόμους, όπως της συγκριτικής ανάλυσης και των κοινωνικών επιστημών; Είναι μια αγωνία που, και ως ερευνητής αισθάνομαι όλο και μεγαλύτερη όσο περνάει ο χρόνος. Πρέπει να βρει η φιλολογία μας νέο βηματισμό, νέους δρόμους. Ποιοι θα είναι αυτοί; Αν τους είχα βρει, θα το ξέρατε ήδη, γιατί θα είχα μια τέτοια ανακοίνωση. Δεν είχα όμως.


Θεωρώ ιδιαίτερα θετική την παρουσία της ενότητας «Τα Ιόνια Νησιά σήμερα», που θα μπορούσε στα επόμενα συνέδρια να διαμορφωθεί ως ένα δυναμικότερο forum ανταλλαγής επιστημονικών απόψεων που σχετίζονται με πρακτικές εφαρμογές της επιστημονικής γνώσης σε κοινωνικές ομάδες).


Και με αφορμή το τελευταίο, θα ήθελα να εστιάσω σε μια ανάγκη που διαπιστώνω ότι γίνεται ολοένα μεγαλύτερη, όσο περισσότερα γίνονται τα συνέδρια που παρακολουθώ. Αισθάνομαι ότι έχω ανάγκη από λιγότερες ανακοινώσεις και μεγαλύτερες συζητήσεις, αλλά και περισσότερα στρογγυλά τραπέζια. Ίσως θα πρέπει, από το επόμενο Πανιόνιο Συνέδριο να εστιάσουμε περισσότερο στη φιλοσοφία της συν-ύπαρξης της ανταλλαγής απόψεων, της παραγωγής μέσα από τη σύνθεση και από την αντίθεση. Οι ανακοινώσεις συχνά παίζουν τον ρόλο παράλληλων μονολόγων, κι αυτό ίσως είναι πολύ ενδιαφέρον για ένα επιστημονικό περιοδικό ή ένα διαδικτυακό αντίστοιχο. Το συνέδριο όμως, ως «ζωντανή» συνύπαρξη ανθρώπων από διαφορετικές επιστήμες, είναι μια τόσο υπέροχη ευκαιρία για συζήτηση, για συνεργασία, για «ζύμωση».


Θα ήθελα λοιπόν από το επόμενο Πανιόνιο Συνέδριο περισσότερα στρογγυλά τραπέζια. Θα ήθελα ομάδες εργασίας, που θα μπορούσαν να ανταλλάξουν δημόσια τα ευρήματά τους και να παράξουν μέσα στο ίδιο το Συνέδριο νέα γνώση. Ακόμα και αγώνες λόγου για ζητήματα και αντιθέσεις που έχουν απασχολήσει την επιστήμη. Όταν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής και της δράσης μας υλοποιείται εξ αποστάσεως, αυτό το «μαζί» που εγγυάται η φυσική παρουσία των ανθρώπων, συχνά περιορίζεται από τη μοναχικότητα των ανακοινώσεων. Θα ήθελα περισσότερες ανοιχτές συζητήσεις γύρω από θεματικές του συνεδρίου και λιγότερες ανακοινώσεις. Περισσότερο «εμείς» και λιγότερο «εγώ».


Ασφαλώς και είναι αναγκαίες οι διαλέξεις σε ένα συνέδριο, και τούτο το Συνέδριο είχε τη χαρά και την τιμή να περιλάβει στο πρόγραμμά του διαλέξεις κορυφαίων επιστημόνων. Ίσως θα πρέπει να στοχεύσουμε, σε κάθε συνέδριο, και σε ένα σεμιναριακό τμήμα όπου κορυφαίοι επιστήμονες θα μπορούν να μοιράζονται τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους με νέους επιστήμονες, φοιτητές και μεταπτυχιακούς.


Η παρουσία των νέων επιστημόνων θα πρέπει σε κάθε Συνέδριο να είναι εντονότερη. Είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε εξαιρετικές ανακοινώσεις από νέους επιστήμονες και πρέπει, ακόμα και χωρίς ανακοίνωση, να ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή των νέων στο Συνέδριο. Οι ανθρωπιστικές σπουδές έχουν ιδιαίτερα μεγάλη ανάγκη από τις νέες δυνάμεις. Από εκεί θα προκύψουν οι νέες ιδέες, οι νέοι τρόποι, οι νέοι δρόμοι. Πρέπει τα επόμενα Συνέδρια να τολμήσουν, να πειραματιστούν, να μη φοβηθούν να αλλάξουν.


Θα ήθελα να θυμάμαι το ΙΑ΄ Πανιόνιο Συνέδριο ως το τελευταίο από την αξιόλογη σειρά των συνεδρίων που γνωρίζαμε μέχρι τώρα, αλλά και το πρώτο που ανοίγει τη συζήτηση για το τι μέλλει γενέσθαι για να ανανεωθεί ο θεσμός, να γίνουν τα επόμενα συνέδρια πιο δυναμικά, πιο διαδραστικά, αλλά και πιο ανοιχτά στην κοινωνία. Εντάξει, ένα επιστημονικό συνέδριο δεν μπορεί να αφορά όλους, ίσως δεν μπορεί να αφορά καν πολλούς, ωστόσο η γνώση πρέπει να διαχέεται. Πρέπει λοιπόν να σκεφτούμε τα πρακτικά αυτού του Συνεδρίου εκτός από την έντυπη μορφή να δημοσιευθούν και στο διαδίκτυο, όπως συμβαίνει ήδη με τα πρακτικά του προηγούμενου Συνεδρίου, εκείνου της Κέρκυρας – ήδη ο κύκλος της ψηφιακής εποχής είχε αρχίσει από τα πρακτικά του Η΄ Πανιονίου Συνεδρίου των Κυθήρων που κυκλοφόρησαν και σε δίσκο ακτίνας. Πρέπει να φροντίσουμε, δε, οι επιστημονικές εταιρείες των Επτανήσων, σε συνεργασία μεταξύ τους, και για τη σταδιακή δημοσίευση των πρακτικών όλων των συνεδρίων που έχουν πραγματοποιήσει, στο διαδίκτυο. Για τα συνέδρια που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια το εγχείρημα δεν είναι δύσκολο, μια και τα κείμενα πρέπει να υπάρχουν σε ηλεκτρονική μορφή.


Μπορεί να ζούμε σε μια εποχή με πολλές ψηφιακές δυνατότητες και η επιστημονική γνώση να πολλαπλασιάζεται, ωστόσο ολοένα και μικρότερο μέρος της διαχέεται στην κοινωνία. Ποτέ άλλοτε δεν είχαμε περισσότερες δυνατότητες πρόσβασης σε πληροφοριακές πηγές, και ποτέ άλλοτε ο σκοταδισμός και οι εκφραστές του δεν γνώριζαν τόσο μεγάλη και ραγδαία εξαπλωνόμενη απήχηση. Η επιστήμη και η γνώση, ιδίως οι ανθρωπιστικές επιστήμες, απαξιώνονται, λιθοβολούνται. Στα μάτια πολλών γινόμαστε «κουλτουριάρηδες» ή «τρελοί επιστήμονες». Η κατάκτηση της γνώσης, η επιστημονική αριστεία, λοιδορούνται και αποθεώνονται οι προς τα κάτω ισοπεδώσεις που φορούν το μανδύα διαφόρων ειδών ισοτήτων που δεν είναι ισότητες, είναι ομογενοποιήσεις.


Ευτυχώς ή δυστυχώς, μάλλον ευτυχώς, δεν είμαστε όμοιοι. Νιώθω πολύ περήφανος που βρίσκομαι σ’ ένα συνέδριο μαζί με αγαπημένους μου καθηγητές, και αντιλαμβάνομαι ότι τα δεκαπέντε λεπτά της ανακοίνωσής μου αποκρυσταλλώνουν πολύ λιγότερη γνώση και εμπειρία από τα δικά τους. Και για μένα δεν θα ήταν υποτιμητικό αλλά αντίθετα ιδιαίτερα τιμητικό να βρίσκομαι σε μια ομάδα συζήτησης ή εργασίας υπό τον συντονισμό τους. Κι αναρωτιέμαι πολλές φορές, πόσο δύσκολο είναι να ξεπεράσουμε το εγώ μας για να χαρούμε τη συνεργασία, την ανταλλαγή, ακόμα και τη διαφωνία.


Ναι, πρέπει να αλλάξουμε κι εμείς για να αλλάξουν και τα συνέδριά μας. Πρέπει να κάνουμε στην άκρη την εικαζόμενη αυθεντία μας, για να μπορέσουμε να απολαύσουμε πραγματικά τη γνώση που έρχεται από το έργο των άλλων. Στο συνέδριο δεν κομίζουμε το εγώ μας. Κομίζουμε το έργο μας. Καθώς και την ανοικτότητά μας απέναντι στο έργο των άλλων. Ερχόμαστε για να αλληλεπιδράσουμε, να εστιάσουμε στην ουσία των πραγμάτων, να εκτιμήσουμε τις νέες ειδήσεις, να μάθουμε. Να γυρίσουμε πίσω και να ξανανοίξουμε τα βιβλία και τις σημειώσεις μας έχοντας εμπνευστεί, έχοντας ανακαλύψει άλλες πλευρές των πραγμάτων.


Ακόμα κι αν έχεις ξανακούσει κάτι που ειπώθηκε στο Συνέδριο, ακόμη κι αν μια ανακοίνωση δεν είναι πρωτότυπη, σου δίνει την ευκαιρία να ξανασκεφτείς. Ναι, κάποια πράγματα ίσως έχουν ειπωθεί πολλές φορές. Ναι, ίσως θα θέλαμε να είχαμε περισσότερες νέες ειδήσεις απ’ όσες πραγματικά είχαμε, αλλά τις νέες ειδήσεις δεν τις φέρνει ένα Συνέδριο, τις φέρνει η αρχειακή έρευνα, που δεν έχει ημερολογιακές προθεσμίες, που δεν τελειώνει ποτέ, ενώ το δικό μας Συνέδριο τελειώνει απόψε. Αν λοιπόν αυτό που τελειώνει απόψε είναι απλώς μια γραμμή στο βιογραφικό μας, τότε αυτό το Συνέδριο δεν πέτυχε τίποτα. Αν όμως αυτό το Συνέδριο έκανε έστω και έναν νέο άνθρωπο να αγαπήσει τη μαγευτική βάσανο της Επιστήμης, τότε πέτυχε τα πάντα.


Το Συνέδριο άλλωστε είναι όλοι οι άνθρωποί του, και σ’ αυτούς θα ήθελα να απευθύνω τις θερμές ευχαριστίες της Οργανωτικής Επιτροπής.


Πρώτα πρώτα σε όλους εσάς, τους Συνέδρους, που μας τιμήσατε με την παρουσία σας εδώ σε μια εποχή δύσκολη για όλους, και καταθέσατε τις ερευνητικές σας εμπειρίες – οι τόμοι των πρακτικών του συνεδρίου θα δημιουργήσουν το αποθετήριο αυτής γνώσης, όμως η φυσική σας παρουσία εδώ νομίζω είναι που χρωμάτισε τούτη δω την όμορφη στιγμή στην ιστορία των Πανιονίων Συνεδρίων. 32 χρόνια μετά από το προηγούμενο Πανιόνιο Συνέδριο στην Κεφαλονιά, ο χώρος αυτός γέμισε με αναμνήσεις, αλλά και γέννησε καινούριες αναμνήσεις, αυτές που όλοι θα πάρουμε μαζί μας φεύγοντας από εδώ. Κι αυτό το χρωστάμε σε όλους εσάς. Σας ευχαριστούμε λοιπόν μέσα από την καρδιά μας.


Ευχαριστούμε επίσης τους συνδιοργανωτές του Συνεδρίου αυτού: Τον Δήμο Κεφαλονιάς, την Κοινωφελή Επιχείρηση του Δήμου Κεφαλονίας, τον πρόεδρό της κ. Άγγελο Κωνσταντάκη. Την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, Περιφερειακή Ενότητα Κεφαλληνίας, τον αντιπεριφερειάρχη κ. Παναγή Δρακουλόγκωνα. Επίσης, την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Ιονίων Νήσων.


Θερμές ευχαριστίες και σε όσους εργάστηκαν για το Συνέδριο αυτό: Την Οικονομική Επιτροπή, αποτελούμενη από τους κ.κ. Νικόλαο Μπούκα, Νικόλαο Μαραγκάκη και Διονύσιο Γαρμπή.


Τους επιστημονικούς συνεργάτες του Συνεδρίου κ.κ. Θεοδώρα Ζαφειράτου-Γαρμπή, Παναγιώτη Ιωάννου, Γεώργιο Λεοντσίνη, Ευθυμία Μαυρομιχάλη, Νικόλαο Μοσχονά, Περικλή Παγκράτη, Πέτρο Πετράτο, Γεώργιο Πλουμίδη, Θεοδόση Πυλαρινό και Τένια Ρηγάκου.


Τους ανθρώπους που εργάστηκαν, μαζί με τους παραπάνω, τις μέρες του Συνεδρίου ως υπεύθυνοι αιθουσών, ή μέλη της γραμματειακής υποστήριξης: Τους κ.κ. Νίκο Λάσκαρη, Αγγελική Γιαννάτου, Ευρώπη Μοσχονά, Αικατερίνη Αντωνέλου, Ελένη Στελλάτου, Ανδρέα Γαβριελάτο, Έμελη Χατζηχρήστου, Βεατρίκη Γαβριελάτου, Σταματούλα Καλλιβωκά, Χριστοθέα Κοσμάτου, Ειρήνη Μοσχονά, Άντζελα Μαρούλη, και όλο το προσωπικό του Δημοτικού Θεάτρου «Ο Κέφαλος», αλλά και την ομάδα του κ. Όθωνα Κουταβά για την τεχνική υποστήριξη. Επίσης τους κ.κ. Γεράσιμο Γαλανό και Διονύσιο Κατερέλο που επιμελήθηκαν την ολομέλεια του Ληξουρίου. Δεν θα μπορούσα να παραλείψω τη συμβολή της κ. Κικής Μοσχοπούλου, που προσέφερε ουσιαστικά στο Συνέδριο σ’ όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας και διεξαγωγής του.


Τους χορηγούς του συνεδρίου, χωρίς τους οποίους τίποτα απ’ όσα έγιναν δεν θα είχε πραγματοποιηθεί.
Ακαδημία Αθηνών
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
Κληροδότημα Σπυρίδωνος Φωτ. Αντύπα υπέρ της Κεφαλληνίας
Ίδρυμα Γεωργίου και Μάρης Βεργωτή, που μας χάρισαν τη σημαντική στιγμή της επαναλειτουργίας του Πνευματικού Κέντρου Κουρκουμελάτων
Kίττυ και Νικόλαος Βεργωτής
Margo και Γεράσιμος Βεργωτής
Επιμελητήριο Κεφαλληνίας και Ιθάκης
Δημήτρης Γιαννικάκης, τηλεπικοινωνιολόγος
Τασία Ευθυμιάτου-Αλισανδράτου, φιλόλογος τ. καθηγήτρια του Γαλλικού Ινστιτούτου
Αλέξανδρος Καλαφάτης, καθηγητής Μαθηματικών, τ. υφυπουργός
Φώτης Κρεμμύδας, δικηγόρος Αθηνών
Νικόλαος Μπαζίγος Α.Ε.
Διονύσιος Σέρρας, καθηγητής Φιλολογίας, πρ. εκδότης του περιοδικού Επτανησιακά Φύλλα


Όσους ευγενικά υποστήριξαν το Συνέδριο:
Κοργιαλένειο Ίδρυμα Αργοστολίου
Kefalonian Lines, Ναυτιλιακή Εταιρεία
Ληξούρι Α.Ε. Ξενοδοχειακές και τουριστικές επιχειρήσεις
ΚΤΕΛ Κεφαλονιάς Α.Ε.
Αυτοτελές Τμήμα Τουριστικής Ανάπτυξης Δήμου Κεφαλονιάς
Λύκειο των Ελληνίδων Παράρτημα Αργοστολίου
Συνεταιρισμός Παραγωγών Ρομπόλας Κεφαλονιάς
Χορωδία και Μαντολινάτα Λειβαθούς (μαέστρος: Βασίλης Καλογηράς)
Κανταδόροι, χορωδία και μαντολινάτα Αργοστολίου


Την κ. Υβόννη Μαρκαντωνάτου


Φιλαρμονική Σχολή Κεφαλληνίας, και τους καλλιτέχνες κ.κ. Διονύση Σεμιτέκολο και Βέρα Στραβοπόδη.


Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω όλους τους συμπολίτες μας που επέλεξαν να παρακολουθήσουν κάποιες από τις συνεδρίες, δείχνοντας το ενδιαφέρον τους για την επιστήμη και τον πολιτισμό.


Τέλος, θα ήθελα προσωπικά να ευχαριστήσω τον καθηγητή κ. Γεώργιο Ν. Μοσχόπουλο, που ήταν η ψυχή και του προηγούμενου συνεδρίου, το 1986 και, 32 χρόνια μετά ήταν η ψυχή και του παρόντος. Δεν θέλει να λέμε πολλά, γι’ αυτό θα μείνω σ’ αυτό το ειλικρινές ευχαριστώ.


Είπα νωρίτερα πως το Συνέδριο ολοκληρώνεται, η έρευνα δεν τελειώνει. Η ευχή είναι το επόμενο Πανιόνιο Συνέδριο να στηριχτεί σε όσα πέτυχε αυτό και να επιτύχει όσα δεν πέτυχε αυτό. Η Εταιρεία Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών προσπάθησε, έκανε αυτό που μπορούσε, θα ήταν αστείο και γραφικό μόνοι μας να αυτοθαυμαστούμε και να αυτοεπαινεθούμε. Πάντως, προσπαθήσαμε.


Ναι, ξέρω ότι μετράει το αποτέλεσμα. Εμείς βάλαμε την προσπάθεια. Το αποτέλεσμα είναι στην κρίση τη δικιά σας και την κρίση όλων. Να είστε όλοι καλά, και με το καλό να γυρίσετε στα σπίτια σας και στα διαβάσματά σας. Και στα δύο αυτά, και στα σπίτια και στα διαβάσματα, όπως λέμε και εδώ, «μπαμπάκι να ναι ο δρόμος σας»

Αναδημοσιευση απο :https://samikefalonias.wordpress.com/2018/05/27/%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF-%CE%B9%CE%B1%CE%84-%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AD%CF%82-%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%8C/#more-5833

Παρασκευή 4 Μαΐου 2018

Ταξίδι στην Μεγάλη Ελλάδα από τον σύλλογο "Το Ριφόρτσο" - Συνάντηση με ελληνόφωνους συλλόγους (Αναδημοσιευση απο : http://www.rifortso.gr/)


Ταξίδι στην Μεγάλη Ελλάδα από τον σύλλογο "Το Ριφόρτσο" - Συνάντηση με ελληνόφωνους συλλόγους


Ταξίδι πολιτισμού και ιστορίας, στα ελληνόφωνα χωριά της κάτω Ιταλίας και στην Σικελία πραγματοποίησε ο Πολιτιστικός, Ιστορικός, Λαογραφικός Σύλλόγος «Το Ριφόρτσο» Κεφαλληνίας και Ιθάκης.


Η Μεγάλη Ελλάδα , Magna Graecia στα λατινικά, ήταν η επικράτεια των διαφόρων αρχαίων Ελληνικών αποικιών στην Σικελία και νότια Ιταλία. Οι Έλληνες της Κάτω Ιταλίας ή Γραικάνοι, είναι η κύρια ελληνική μειονότητα της νότιας Ιταλίας η οποία βρίσκεται κυρίως στις περιοχές της Γκρετσία Σαλεντίνα (Απουλία) στη χερσόνησο του Σαλέντο, και της Καλαβρίας. Θεωρούνται πως είναι οι εναπομείναντες πληθυσμοί των ελληνικών αποικιών της αρχαιότητας, της Μεγάλης Ελλάδας, και των κατόπιν Βυζαντινών κατοίκων της νότιας Ιταλίας.


Ένα αξέχαστο ταξίδι 8 ημερών


Επισκεφθήκαμε τον Τάραντα, αποικία των Σπαρτιατών το 708 π.Χ. Με πλοίο περάσαμε το στενό της Σκύλας και Χάρυβδης για να βρεθούμε στη Μεσσήνη, επισκεφθήκαμε την κοσμοπολίτικη Ταορμίνα, το αρχαίο Ταυρομένιο, με το ωραιότερο αρχαίο Ελληνικό Θέατρο της Σικελίας και την επιβλητική θέα του Ηφαιστείου της Αίτνας.


Τάραντας


Ταορμίνα


Ελληνικό θέατρο στην Ταορμίνα
Ξεναγηθήκαμε στην σπουδαιότερη πόλη της Μεγάλης Ελλάδος, τις Συρακούσες, αποικία των Κορινθίων του 8ου π.Χ. Αιώνα. Εκεί θαυμάσαμε το αρχαίο Ελληνικό Θέατρο, το Ναό του Απόλλωνα, την Πηγή της Αρέθουσας, τα παλιά λατομεία Παράδεισου, το Ρωμαϊκό Αμφιθέατρο, το νησί της Ορτυγίας, την Πλατεία Αρχιμήδη.

Άφιξη στις Συρακούσες


Το λατομείο του παραδείσου στις Συρακούσες



Στο αρχαίο ελληνικό θέατρο στις Συρακούσες


Στο νησάκι της Ορτύγια
Στον Ακράγαντα (Agrigento), ξεναγηθήκαμε στον σημαντικότερο αρχαιολογικό χώρο της Σικελίας, στην Κοιλάδα των Ναών, είδαμε τους ναούς του Δία, της Ήρας, του Ηρακλή, των Διοσκούρων, της Ομόνοιας και της Δήμητρας.

Στον αρχαιολογικό χώρο του Ακράγαντα


Ακράγαντας. Στην κοιλάδα των ναών. Ο ναός της Ομόνοιας


Ο Ίκαρος και στο βάθος ο ναός της Ομόνοιας στον Ακράγαντα


Στον αρχαιολογικό χώρο του Ακράγαντα, στο βάθος η νέα πόλη
Στη Μεσσήνη, είχαμε συνάντηση με τον ελληνόφωνο σύλλογο του στενού Σικελίας – Ιταλίας, παραδώσαμε πάνω από 700 βιβλία για να δημιουργήσουν βιβλιοθήκη με τη προσφορά μελών του συλλόγου και τη συμμετοχή του συλλόγου Κεφαλλήνων και Ιθακησίων Αιγιαλείας – Καλαβρύτων, εκεί ακούσαμε για πρώτη φορά Γκρεκάνικα και πληροφορηθήκαμε ιστορίες που συνδέουν την Μεσσήνη με την Κεφαλονιά.

Στον ελληνόφωνο σύλλογο της Μεσσήνης


Με τον πρόεδρο του συλλόγου Daniele Makris
Επισκεφθήκαμε το μουσείο στο Ρήγιο (Reggio) και μεταξύ άλλων θαυμάσαμε τους πολεμιστές του Ριάτσε, δύο μοναδικά έργα αρχαίας ελληνικής τέχνης μπρούντζινα αγάλματα του αυστηρού ρυθμού τα οποία χρονολογούνται στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. Στην Bova Marina συναντηθήκαμε με τον σύλλογο των Γκρεκάνων και απολαύσαμε την καταπληκτική Ταραντέλα που μας χόρεψαν τα παιδιά του χωριού. Επίσκεφθήκαμε το χωριό Καλημέρα, μιλήσαμε με κάτοικους που ομιλούν τη διάλεκτο «Γρίκο» με ρίζες από την αρχαία ελληνική γλώσσα.

Με τον πρόεδρο του συλλόγου της Bova Marina Salvatore Dieni


Στον σύλλογο των Γκρεκάνων στην Bova Marina


Κεφαλονίτες χορεύουν Ταραντέλα στην Bova Marina
Επίσκεφθήκαμε το χωριό Καλημέρα, μιλήσαμε με κάτοικους που ομιλούν τη διάλεκτο «Γρίκο» με ρίζες από την αρχαία ελληνική γλώσσα, στη Στερνατία ξεναγηθήκαμε στο χωριό και συναντηθήκαμε με το δραστήριο Γκρεκάνικο σύλλογο.

Στο χωριό Καλημέρα


Στον σύλλογο του ελληνόφωνου χωριού Στερνατία


Με τον πρόεδρο του συλλόγου στην Στερνατία Giorgio Vincenzo Filieri
Επισκεφθήκαμε το Λέτσε, τη «Φλωρεντία του Νότου» περπατήσαμε στα πλακόστρωτα σοκάκια σε ρυθμό Μπαρόκ, στο Ρωμαϊκό Αμφιθέατρο και στην Πιάτσα Ορόντζο.


Το ρωμαικό αμφιθέατρο στο Λέτσε
Ο πρόεδρος του συλλόγου Φωκάς Διονύσης εκπροσώπησε το Διοικητικό συμβούλιο στις συναντήσεις με τους ελληνόφωνους συλλόγους. Και στις τρεις συναντήσεις μας με τους συλλόγους τους δωρίσαμε Κεφαλονίτικα προιόντα, γλυκά και μάντολες, προσφορά από τα ζαχαροπλαστεία Βοσκοπούλα, Μάντολα και Ρομπόλα από τον Συνεταιρισμό. Επίσης δωρίσαμε Dvd με το ντοκιμαντερ για την Κεφαλονιά και την Ιθάκη "Τα λουλούδια του πελάγους" προσφορά του Γιώργου Μεσσάρη.


Τα δώρα μας στους Έλληνες της κάτω Ιταλίας και της Σικελίας. Μάντολες, παραδοσιακά γλυκά και Ρομπόλα
Σημαντική ήταν η δωρεά ελληνικών βιβλίων που μεταφέραμε στον σύλλογο της Μεσσήνας όπως αναφέρθηκε παραπάνω, βιβλία που θα δημιουργήσουν μια βιβλιοθήκη για τα παιδιά που μαθαίνουν Ελληνικά στην κάτω Ιταλία και την Σικελία.

Στο πλοίο, τραγουδώντας καντάδες
Ο Πολιτιστικός, Ιστορικός, Λαογραφικός Σύλλόγος «Το Ριφόρτσο» Κεφαλληνίας και Ιθάκης θα κρατήσει επαφές και θα κάνει ότι μπορεί για να βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους που πασχίζουν να σώσουν την γλώσσα τους, τα Γκρεκάνικα. Το καλοκαίρι αναμένεται να έχουμε επισκέψεις στην Κεφαλονιά από εκπρόσωπους Ελληνόφωνων συλλόγων στην Ιταλία.

http://sppantelios.blogspot.gr/2018/05/httpwwwrifortsogr.html

Πέμπτη 5 Απριλίου 2018

Παστίτσο με σπαράγγια: Η αυθεντική Κεφαλλονίτικη ρετσέτα με Βενετσιάνικη καταγωγή, για το τραπέζι της Λαμπρής. Η αυθεντική συνταγή απο το αρχείο του Τάκη Τόκκα




Μετά την ανταπόκριση πού είχε η προηγούμενη δημοσίευση με την ρετσέτα με την Πουτρίδα (δες εδω), σήμερα έχουμε ακόμα ένα φαγητό από την Κεφαλονίτικη γευστική παράδοση. Η ρετσέτα αυτή προέρχεται από το αρχείο της οικογένειας Γιάννη Στεφανάτου-Μορδόκου από τα Βλαχάτα Σάμης. Συνήθως παρόμοιες ρετσέτες ήτανε σε χρήση στα αστικής αντίληψης σπίτια της Κεφαλονιάς. Η συγκεκριμένη είναι απλοποιημένη μορφή της αρχικής βενετσιάνικης συνταγής.


Στη συνέχεια η Ναταλία Γάσπαρη που εργάζεται στην Αυστραλία ως σεφ στο δικό της εστιατόριο Ble Greek Kouzina , έκανε δημιουργική εκτέλεση της αυθεντικής συνταγής και παρουσιάσε το πιάτο στο εστιατόριό της με πολύ μεγάλη επιτυχία.


Είναι μια ευκαιρία να δοκιμάσετε και εσείς τη συνταγή και να την προσφέρετε στο τραπέζι της Λαμπρής ώς πρώτο πιάτο.


Τάκης Τόκκας


√ Η αυθεντική συνταγή απο το αρχείο του Τάκη Τόκκα


Παστίτσο με σπαράγγια: Η αυθεντική Κεφαλλονίτικη ρετσέτα με Βενετσιάνικη καταγωγή


Υλικά

Για το φύλλο

Αυγά 3

Φαρίνα 350 γρ.

Για τη γέμιση

Σπαράγγια 500 γρ

Σαλτσιτσιότο, 200 γρ. κομμένο σε φτενά ρόδουλα

Κρεμμύδι 1

Σέλινο

Μοσχοκάρυδο

Τυρί σε μπουκουνέτα 200 γρ

Λάτε κάλντο, ½ λιτρ.

Αλάτι ,πιπέρι

Λάδι 3 κουτάλια

Μπούρο 80 γρ.

Φαρίνα 50 γρ.

Τυρί γκρατινάτο 100 γρ.


Εκτέλεση

Ζυμώνουμε την ζύμη για το φύλλο και την αφήνουμε να ξεκουραστεί. Καθαρίζουμε και πλένουμε μετά με ζεστό νερότα σπαράγγια και τα κόβουμε σε φτενές ροδέλες. Λιανοκόφτουμε το κρεμμύδι και το περσέμολο. Μετά μέσα σε ανοιχτή κατσαριόλα τσιγαρίζουμε αφού κάψουμε το μπούρο τα κρεμμύδια και το περσέμολο. Μετά παίρνουμε τσι ροδέλες από τ’ ασπαράγγια και τα μπουγιάρουμε στη κατσαριόλα, που έχουμε ρίξει ένα μπικιόνι νερό μέσα, για 10 μινούτα. Μετά ρίχτουμε το αλάτι και το πιπέρι και μπουγιάρουμε για 5 μινούτα.


Μπεσαμέλα

Βάζουμε 50 γρ. μπούρο και 40 γρ. φαρίνα μέσα σε τηγάνι απά στη φωτιά και μόλις ξανθίσει ρίχτουμε αγάλια το κάλντο λάτε και σουμπιταμέντε τα δέρνουμε με περόνι για να μην πιάσουν. Ρίχτουμε μετά αλάτι και το τριμμένο μοσχοκάρυδο και τα κάνουμε ένα σώμα.

Ζυμώνουμε την ζύμη για το φύλλο το οποίο πρέπει να το κάμουμε φτενό. Κόφτουμε το φύλλο σε μακρόστενα κομμάτια και τα μπουγιάρουμε σε αλατισμένο νερό για λίγα μινούτα.

Αλείφουμε με μπούρο το πάτο του ταψιού και απιθώνουμε το φύλλο και ρίχτουμε μια στρώση μπεσαμέλα, μια στρώση σπαράγγια, μετά φύλλο και μετά το σαλτσιτσιότο κοκ. Στο ούλτιμο πρέπει να μπει μπεσαμέλα με μια πρέζα μοσχοκάρυδο και γκρατινάτο τυρί. Το ψένουμε σε φούρνο κοντά μισή ώρα.


Γλωσσάρι

Γκρατινάτο= τριμένο

Λάτε κάλντο= ζεστό γάλα

Μπουγιάρω= βράζω

Μπουκουνέτα= μικρά κομμάτια

Μπούρο= βούτυρο

Ούλτιμο= τελευταίο

Ρετσέτα= συνταγή

Ρόδουλο= φέτα

Σαλτσιτσιότο= αλλαντικό

Σουμπιταμέντε= αμέσως

Φαρίνα= πολύ λεπτό και καλής ποιότητας αλεύρι



Η δημιουργική εκτέλεση της συνταγής απο τη σεφ Ναταλία Γάσπαρη :


Βενετσιάνικο παστίτσιο με βελουτέ σπαραγγιών


Μακαρόνια παστίτσιου


Σε μια μέτρια κατσαρόλα βράζουμε τα μακαρόνια. Τα σουρώνουμε κ αφήνουμε στην άκρη


Μπεσαμέλ
500 μλ γάλα πλήρες
80γρμ βούτυρο
80γρμ αλεύρι
1/2 κ γλυκού αλάτι
1/2 κ γλυκού μπαχάρι
100γρμ ψιλοκομμένη καπνιστή παντσετα
200 γρμ ψιλοκομμένα σπαράγγια


Εκτέλεση


Σε μια μέτρια κατσαρόλα βάζουμε το βούτυρο, το αλεύρι, το γάλα κ ανακατεύουμε σε χαμηλή φωτιά μέχρι να πήξει. Ύστερα προσθέτουμε το μπαχάρι την κεφαλογραβιέρα ,τον ψιλοκομμένο παστουρμά και τα σπαράγγια . Αφήνουμε στην άκρη να κρυώσει.


Bελουτε σπαραγγιών
500 γραμμάρια σπαράγγια κομμένα σε ροδέλες
50 γραμμάρια βούτυρο
1 κούπα γάλα πλήρες
1/2 γλυκού άνηθο
1 κ σούπας χυμό λεμόνι


Εκτέλεση


Σε μια μικρή κατσαρόλα βάζουμε όλα τα υλικά μαζί εκτός από τον άνηθο. Βράζουμε για περίπου 10 λεπτά και μεταφέρουμε στο μπλέντερ . Προσθέτουμε τον άνηθο και ανακατεύουμε σε δυνατή ταχύτητα .


Φύλλο
1 πακέτο φύλο κρούστας
200 γρμ βούτυρο
Πινέλο για το άλειμμα των φύλων
100 γρμ κεφαλογραβιέρα


Εκτέλεση


Σε ένα μεγάλο μπολ ανακατεύουμε τα μακαρόνια με την μπεσαμέλ. Αφήνουμε στην άκρη και συνεχίζουμε με το φύλλο.


Βουτυρώνουμε καλά τα φύλλα ανάμεσα και τα βάζουμε σε φόρμα της αρεσκείας μας.


Γεμίζουμε με τα μακαρόνια και την μπεσαμέλ.


Σκεπάζουμε με το φύλο από πάνω κ ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180’c για περίπου 20 λεπτά.


Σερβίρουμε το παστίτσο με το βελουτέ σπαραγγιών.

Στο Ble Greek Kouzina



Αναδημοσιευση απο : http://www.kefaloniapress.gr

Πέμπτη 29 Μαρτίου 2018

ΣΥΝΑΥΛΙΕΣ ΜΠΑΝΤΑΣ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΛΗΞΟΥΡΙΟΥ


Το μουσικό σώμα (μπάντα) της Φιλαρμονικής Σχολής Ληξουρίου θα πραγματοποιήσει συναυλία θρησκευτικής μουσικής το Σαββάτο του Λαζάρου 31 Μαρτίου 2018 και ώρα 20:30 στην αίθουσα εκδηλώσεων του ξενοδοχείουTerra e Mare στον Άγιο Δημήτριο. Η συναυλία πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Κεφαλληνίας.




Θα ακουστούν έργα εμπνευσμένα από το Θείο Πάθος και την Ιερή παράδοση της Μεγάλης Εβδομάδας των Georg Friedrich Händel , Ruud Mourik, Abel Moreno Gómez, David Rivas Domínguez, Frédéric François Chopin, Giuseppe Verdi, Giovanni Orsomando, Giuseppe Mariani και Πέτρου Σκαρλάτου. Την μπάντα της Φιλαρμονικής Σχολής Ληξουρίου θα διευθύνει ο αρχιμουσικός Χαράλαμπος Μακρής.

Η συναυλία θα επαναληφθεί την Κυριακή των Βαΐων 1 Απριλίου 2018 και ώρα 21:00 στο Δημοτικό Θέατρο Κέφαλος του Αργοστολίου σε συνεργασία με την Κοινωφελή Επιχείρηση του Δήμου Κεφαλλονιάς.

Εκ του Διοικητικού Συμβουλίου

Τετάρτη 28 Μαρτίου 2018

Η Κεφαλονίτικη Πρόοδος,κυκλοφόρησε το 26ο τεύχος της με εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ύλη




• Εξώφυλλο (εξήγηση φωτογραφίας) Πέγκη Ν. Μοσχονά

















• Της εκδότριας. Πορεία προς τον Γολγοθά
• Γεώργιος Ν. Μοσχόπουλος. Κύριο άρθρο. 21η Μαΐου 1864: Από την πράξη σε σύμβολο και σε παγκόσμια Ιδέα
• Επιστολές
• Θέματα κρίσεως και προβληματισμού
• Κώστας Γ. Τσικνάκης. Μία προσπάθεια καταγραφής των μνημείων της βενετικής περιόδου της Κεφαλονιάς και της Κέρκυρας στις αρχές του 1901 από τον ιταλό αρχαιολόγο Giuseppe Gerola
• Ιωάννης Βρεττός. Πληροφορίες για τη λεηλασία του αρχαιολογικού πλούτου της Σάμης μέσα από τα κείμενα των περιηγητών στην Κεφαλονιά του 19ου αιώνα
• Λάμπρος Γ. Σιμάτος. Το μπρίκι Βικτωρία, καταγραφή του εξοπλισμού του. Αργοστόλι 1852
• Θεοδώρα Ζαφειράτου. Η περίθαλψη ενδεών και δημοσίων γυναικών στην Κεφαλονιά πριν από την Ένωση (1864)
• Νικόλαος Μαραγκάκης. Η παραχώρηση στην αγγλική κυβέρνηση ενός κτηρίου στην Κεφαλονιά μετά την Ένωση
• Αγγελική Γιαννάτου. Ο Καπουτσίνος του Κάστρου και ο Αρχησυνάγωγος
• Πέγκη Ν. Μοσχονά. Αναφορές για τον Ναό της Ευαγγελίστριας του Κάστρου
• Τάσος Ε. Νοδάρος. Κάρολος Ιάκωβος Νάπιερ / Sir Charles James Napier: Αναμορφωτής της Κεφαλονιάς και Θεματοφύλακας της Δικαιοσύνης
• Τάκης Δεσαλέρμος. Παύλος Καλλιγάς, ο εθνικός νομικός. Διαπρεπής νομοδιδάσκαλος, ανώτατος δικαστικός, πρόεδρος της Βουλής και υπουργός σε επτά κυβερνήσεις
• Μάνια Μπεριάτου. Τοπίο και αιολικά πάρκα – Η περίπτωση της Κεφαλονιάς
• Παρουσίαση του βιβλίου Αναμνήσεις Αρχείου του Νίκου Γ. Μοσχονά από τον Ηλία Γιαρένη
• «Τέχνης ακρότητα» του Φώτη Κόντογλου στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
• Το καμπαναριό του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας στο Εξώμπουργο (Προάστιο) του Κάστρου Αγίου Γεωργίου
• Πρωτοπρ. Ιωάννης Δ. Μεσολωράς. Η αποκατάσταση της αλήθειας, με νεώτερα αρχειακά στοιχεία, μιας ιστορίας αγάπης και πάθους που έγινε θρύλος
• Τάκης Τόκκας. Τα Πολυσπόρια ή Μπουρμπουρέλια στην Κεφαλονιά. Τα συναφή έθιμα της Ιταλίας και το όστρακο «Μάτι της Αγίας Λουκίας»
• Γεράσιμος Σπ. Μπάλλας. «Ηλιοπάτητοι δρόμοι». Στην πορεία με τους θρηνούντες τον Ιησού σε μιαν άλλη εποχή. Η περιφορά του Επιταφίου της εκκλησούλας των Αγίων Αναργύρων στους μοσχομυριστούς κήπους του προσεισμικού Νοσοκομείου
• Γεράσιμος Θωμάς. Μια ανάγνωση έργων του Σπυρίδωνος Βικάτου
• Μιχαήλ Ξανθάκης & Χρήστος Μαρούλης. Οι περίφημοι θαμνώνες του Ρουδίου
• Ρούλα Γονατά-Μουστάκη. Λαογραφικά. Το «πανηγύρι» στην Πύλαρο
• Νίκος Γ. Μοσχονάς. Παξινοί ναυαγοί στο Δαφνούδι
• Ανδρεάς Τραυλού-Μεσσάρη. Και τώρα, πού θα περπατήσεις;
• Βιβλιοπαρουσίαση
• Μάκης Μωραΐτης. Διηγήματα. Το βαφείο και Άμοιρη μοίρα
• Σπύρος Συνοδινός. Εικόνες του Χθες. Η Αυγούστα και η Θελξιόπη

• Άννα Γιαννακοπούλου-Κεκάτου. Γνωρίζουν τα παιδιά μας για την «Πάπισσα Ιωάννα» του Παναγιώτη Πανά;

Αναδημοσιευση απο :  http://www.kefaloniapress.gr




Σκαριά της Κεφαλονιάς στις "χωματερές"




Μια από τις παραδοσιακές οικονομικές δραστηριότητες της Κεφαλονιάς, τέχνη πραγματική που ταξίδεψε το όνομα των Κεφαλονιτών μακριά από το νησί, ήταν για δεκαετίες ολόκληρες η κατασκευή μικρών σκαριών στα καρνάγια του νησιού, σκαριά που χρησιμοποιήθηκαν από τους ψαράδες για να θρέψουν σε εποχές δύσκολες τις οικογένειές τους.

Κι ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να επιδοτηθεί η καταστροφή των μικρών αυτών αλιευτικών από την Ευρωπαϊκή Ένωση με το πρόσχημα ή την πραγματική δικαιολογία της υπεραλίευσης στα νερά της Μεσογείου. Με αρκετά προγράμματα καταστροφής των σκαριών αυτών μέσα σε λίγα χρόνια στην Κεφαλονιά αλλά και σε άλλα μέρη της χώρας με την ίδια ή μεγαλύτερη παράδοση στην ναυπηγική και την αλιεία, ο στόλος των αλιευτικών μειώθηκε δραματικά, ενώ πολλοί αλιείς ταλαιπωρημένοι από τις οικονομικές δυσκολίες της εποχής αλλά και την αλλαγή του οικονομικού προσανατολισμού σε αρκετές νησιωτικές περιοχές, βρήκαν στα προγράμματα αυτά μια καλή και γενναία «ευκαιρία» για να εγκαταλείψουν μια ασύμφορη πλέον δραστηριότητα με το... αζημίωτο.


Η καταστροφή των αλιευτικών, αν και έχει αρκετές «αναγνώσεις» για την σκοπιμότητα μιας τέτοιας επιδοματικής πολιτικής της Ε.Ε, αν επιδιώκεται, δηλαδή, να προστατευτούν συγκεκριμένοι θαλάσσιοι πληθυσμοί της Μεσογείου από την υπεραλίευση ή απλά να ενισχυθεί η αλιεία και το εμπόριο στα νερά της βόρειας Ευρώπης, προκάλεσε και μια ακόμη καταστροφή: Παραδοσιακά σκαριά με την υπογραφή ντόπιων τεχνιτών, κοσμήματα πραγματικά που στόλιζαν την ναυτική ιστορία και παράδοση στο Ιόνιο αλλά και στα άλλα πελάγη της χώρας, αδιάκριτα σύρθηκαν σε «χωματερές», εξαφανίζοντας κάθε ίχνος μιας καλά σμιλεμένης τέχνης και ιστορίας.


Το πρόβλημα αυτό ήρθε να υπογραμμίσει ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Παραδοσιακών Σκαφών πριν λίγες ημέρες, υπογραμμίζοντας ότι τα νέα 763 χειροποίητα τρεχαντήρια, περάματα, βαρκαλάδες και καραβόσκαρα που οδηγούνται σε καταστροφή με το νέο πρόγραμμα που έληξε στα τέλη Δεκεμβρίου του 2017, σπρώχνουν στην πλήρη καταστροφή και μια ολόκληρη πολιτιστική κληρονομιά, την ίδια στιγμή μάλιστα που σε γειτονικές χώρες αντιγράφονται πιστά σκαριά που άφησαν την δική τους μικρή ιστορία στις ελληνικές θάλασσες.


Για τον ίδιο αυτόν Σύνδεσμο, η ελληνική πολιτεία θα έπρεπε να δείξει μια άλλη ευαισθησία για το πολύτιμο αυτό κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και οι μαζικές καταστροφές των αλιευτικών αυτών σκαφών με τις γενναίες σε αρκετές περιπτώσεις αποζημιώσεις, θα έπρεπε να μετατραπούν σε επιδοματικά προγράμματα διάσωσης και αλλαγής χρήσης (πχ τουριστικά) των μικρών αυτών πλωτών αριστουργημάτων.


Θυμίζουμε ότι με την τελική έγκριση της καταστροφής των 763 μικρών σκαφών αλλά και μεταξύ άλλων 522 αιτήσεων που εκκρεμούν, βρίσκονται και σκαριά της Κεφαλονιάς.

Αντιγραφη απο : /www.kefalonitikanea.gr

http://sppantelios.blogspot.gr/


Δευτέρα 26 Μαρτίου 2018

ΚΩΣΤΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ- ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ ΣΕ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ





Ο ζωγράφος, λογοτέχνης, θεωρητικός τέχνης Κώστας Ευαγγελάτος την τελευταία εβδομάδα του Μαρτίου συμμετέχει σε σημαντικές συλλογικές εκδηλώσεις στην Αθήνα.


Στα πλαίσια των εκδηλώσεων της Ημερίδας για το Μονοπάτι της Εκεχειρίας 2018, που θα διεξαχθεί στο Πολεμικό Μουσείο Αθηνών, συμμετέχει στη μεγάλη ομαδική έκθεση με τίτλο «Στην Ολυμπία το Κάλλιστον», που έχει επιμεληθεί η ιστορικός τέχνης Αννίτα Πατσουράκη, με έργα γνωστών εικαστικών δημιουργών.





Η εικαστική έκθεση θα πραγματοποιηθεί στο φουαγιέ του Πολεμικού Μουσείου και θα εγκαινιαστεί την Τετάρτη 28 Μαρτίου 2018, ώρα 20:00.


Την Παρασκευή 30 Μαρτίου 2018, ώρα 20:30 συμμετέχει με ποιητικές αναγνώσεις στο Polis Art Cafe, στο αίθριο του Αρσακείου, στην πολυσύνθετη λογοτεχνική και μουσική εκδήλωση των εκδόσεων «Άπαρσις» με τίτλο:«Ποιητικός Απόπλους» που θα συντονίσει ο δημοσιογράφος Γιάννης Καφάτος.






Το Σάββατο 31 Μαρτίου 2018, ώρα 12:00-15:00 ολοκληρώνονται στο Art Studio Est-La Chambre, Πρατίνου 87 και Αντήνορος, τα «Σάββατα Τέχνης» με τίτλο:Ιδεοχρώσεις και Αχειροποίητα».



info: 210 7294259, 6944621286



Σε όλες τις εκδηλώσεις η είσοδος είναι ελεύθερη.

Σάββατο 24 Μαρτίου 2018

Την έλεγαν «Γιουγκοσλαβία»… – του Νίκου Μπογιόπουλου





Ήταν 24 Μάρτη 1999 όταν άρχιζε το μακελειό που κράτησε 78 μέρες. Ήταν η αρχή του τέλους για την Γιουγκοσλαβία. Μια χώρα που ο λαός της όρθωσε το ανάστημά του στις μεραρχίες του Χίτλερ, δεν υπάρχει πια. Τη διέλυσε το ΝΑΤΟ σε συνεργασία με την ΕΕ.


Οι χειροκροτητές της θηριωδίας των χιλιάδων νεκρών, των «παράπλευρων απωλειών», των ΝΑΤΟικών «λαθών», των εκτελέσεων αμάχων, του βομβαρδισμού νοσοκομείων, σχολείων, ΜΜΕ και νεκροταφείων (!), αυτοί που κόβουν και ράβουν στα μέτρα τους το Διεθνές Δίκαιο, υποστήριζαν τότε ότι τα αμερικανικά «Στελθ» αποτελούσαν προάγγελο της «δημοκρατίας» και της «ειρήνης» στα Βαλκάνια και τον κόσμο.


Η αλήθεια είναι ότι εκείνος ο πόλεμος, που έγινε με πρόσχημα τα «δικαιώματα των μειονοτήτων», εξελίχτηκε σε «προληπτικό πόλεμο» στο Αφγανιστάν και μετεξελίχτηκε σε «ανθρωπιστικό πόλεμο» στο Ιράκ. Μετά ακολούθησαν από Λιβύη μέχρι Συρία.


Στον έναν μόλις χρόνο από τη λήξη των βομβαρδισμών στο «απελευθερωμένο» Κοσσυφοπέδιο είχαν συμβεί τα εξής:


4.121 επιθέσεις εναντίον Σέρβων Κοσσοβάρων, 757 Σέρβοι δηλώνονταν αγνοούμενοι, είχαν καταστραφεί 1.134 εκκλησίες, 102 μοναστήρια, 6 οστεοφυλάκια, 96 πύργοι και άλλα ιστορικά μνημεία. Φυσικά πρέπει να προστεθούν και δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες Σέρβοι από την περιοχή.


Στις 78 μέρες της «ανθρωπιστικής» τους δράσης που ξεκίνησε στις 24/03/1999 λίγο πριν τις 9 το βράδυ όταν και ήχησαν οι σειρήνες στην Πρίστινα, στο Βελιγράδι, στην Ποντγκόριτσα, στο Νόβισαντ, τα βομβαρδιστικά του ΝΑΤΟ πραγματοποίησαν 35.788 μαχητικές αποστολές εναντίον 200 γιουγκοσλαβικών πόλεων.


Το Κοσσυφοπέδιο και όλη η Γιουγκοσλαβία έγινε στόχος ακόμα και απαγορευμένου τύπου βομβών με θύματα χιλιάδες αμάχους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του αμερικανικού Πενταγώνου, η μία στις πέντε βόμβες που έπληξαν τη Γιουγκοσλαβία, δηλαδή περίπου 500.000 βόμβες, περιείχαν απεμπλουτισμένο ουράνιο.


Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι επιδρομείς εξαπέλυσαν κατά της Γιουγκοσλαβίας 35.450 δέσμες βομβών διασποράς, οι οποίες είναι απαγορευμένες από τις διεθνείς συνθήκες.


Η επίθεση του ΝΑΤΟ έγινε με πρόσχημα τα «ανθρώπινα δικαιώματα». Η αλήθεια είναι ότι όταν το 1999 αναπτύχθηκαν οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις στην περιοχή, καταγράφτηκαν 547 δολοφονίες και 932 απαγωγές Σέρβων, ενώ έως το 2009 και με σταθερή τη ΝΑΤΟική παρουσία στο Κόσσοβο, οι αριθμοί ήταν: 1.192 δολοφονίες, 1.303 απαγωγές και 1.305 τραυματισμοί.


Η Γιουγκοσλαβία αποτέλεσε το πειραματικό εργαστήριο για την σε ευρωπαϊκό έδαφος εμπέδωση της παγκόσμιας «νέας τάξης» μέσω των βομβαρδιστικών. Αμέσως μετά τους βομβαρδισμούς, είχε και μια ακόμα πρωτιά: Έγινε το πειραματικό εργαστήριο για την εφαρμογή της «νέας τάξης» και με τη μέθοδο της κάλπης, και με τη μέθοδο των εκλογών.


Στη μετά τους βομβαρδισμούς Γιουγκοσλαβία «αναγεννήθηκε» μέχρι και ο «πρίγκιψ Καραγεώργεβιτς», ο τύπος που τον έφερε ο Γιώργος Παπανδρέου στην Αθήνα και τον αποκαλούσε «υψηλότατο».


Στη μετα-βομβαρδισμένη Γιουγκοσλαβία το πολιτικό δολάριο είχε μεγάλη πέραση: Σε εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια υπολόγιζε η «Ουάσιγκτον Ποστ» τα χρήματα που μέσω της CIA έπαιξαν το δικό τους ρόλο στις εκλογές στη Γιουγκοσλαβία μετά την επιδρομή…


Η «δημοκρατικότερη» εξέλιξη της επέμβασης του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια ήταν φυσικά η απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου από τη Σερβία. Μέχρι να φτάσουμε εδώ, είχαν προηγηθεί οι εκλογές – παρωδία στο Κοσσυφοπέδιο με απόντες βεβαίως τους Σέρβους, και με παρόντες τους δολοφόνους του UCK.


Να θυμίσουμε ότι ο πρώτος ΝΑΤΟικός επίτροπος του Κοσσυφοπεδίου, ο κατοπινός υπουργός Εξωτερικών του Σαρκοζί, ο «σοσιαλιστής» Κουσνέρ, είχε δηλώσει ότι: «Οι εκλογές αυτές υπήρξαν οι καλύτερες που έχουν διεξαχθεί ποτέ στα Βαλκάνια». Σήμερα στο Κοσσυφοπέδιο δεσπόζει η μεγαλύτερη αμερικανοΝΑΤΟική βάση που υπάρχει σε ολόκληρο τον κόσμο…


Με τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, λύθηκαν πολλά στόματα. Ένα από αυτά ήταν του πρώην υπουργού Εξωτερικών της Βρετανίας, λόρδου Οουεν. Το άρθρο του στην «Ουάσιγκτον Ποστ», την επομένη των βομβαρδισμών, είχε τον εξής εύγλωττο τίτλο: «Επανασχεδιάστε το χάρτη των Βαλκανίων».


Τι έλεγε η τότε ελληνική κυβέρνηση για όλα αυτά; Σύμφωνα με τον τότε υπουργό Εξωτερικών, τον κ. Γ. Παπανδρέου, τα σύνορα στην περιοχή δε θα έπρεπε να αλλάξουν, αλλά (διότι υπάρχει και ένα «αλλά»), αν αλλάξουν με «βελούδινο διαζύγιο» τότε ο κ. Παπανδρέου δε θα είχε πρόβλημα! Όπως αντιλαμβάνεστε, ένας νέος θεωρητικός είχε γεννηθεί. Ο θεωρητικός των «βελούδινων» πολέμων…


Τα Βαλκάνια, η Γιουγκοσλαβία, δεν επελέγησαν τυχαία ως πεδίο θερμής εφαρμογής του νέου ΝΑΤΟικού δόγματος. Τα Βαλκάνια, με την έννοια της γεωστρατηγικής τους θέσης, δεν είναι μια οποιαδήποτε περιοχή. Είναι η περιοχή που έγινε σταυροδρόμι δυο Παγκόσμιων Πολέμων. Είναι η περιοχή που το σχέδιο του Γ΄ Ράιχ για την προέλασή του στην Ανατολή προϋπέθετε την κατάτμησή της. Η επέλαση της «νέας τάξης», λοιπόν, στη γεωγραφική περιφέρεια που ο Μπρζεζίνσκι έχει βαφτίσει «Ευρασία», προϋπέθετε τη ΝΑΤΟποίηση των Βαλκανίων.


Πώς ενήργησε στις συνθήκες της ΝΑΤΟικής θηριωδίας η Ελλάδα;


Όπως θυμούνται οι πάντες, η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ισχυριζόταν ότι «η Ελλάδα ΔΕΝ συμμετείχε στον πόλεμο»! Στα πλαίσια αυτής της «μη συμμετοχής», ήταν το ΠΑΣΟΚ των κ. κ. Σημίτη – Παπανδρέου που:
Μετέτρεψε την Ελλάδα σε διοικητικό κέντρο του πολέμου των 78 ημερών,
κατέστησε την Ελλάδα ένα παντός καιρού διαμετακομιστικό κέντρο των πεζοναυτών που «εξανθρώπιζαν» τα Βαλκάνια,
έστειλε το αντιτορπιλικό «Θεμιστοκλής» στην Αδριατική υπό τη σημαία του ΝΑΤΟ,
παραχώρησε το Λιτόχωρο για την απόβαση των ΝΑΤΟικών,
παραχώρησε ακόμα και τις εθνικές οδούς της χώρας για να περνούν τα τανκς των «συμμάχων».


Η κυβέρνηση που «δεν συμμετείχε» στο έγκλημα, ήταν η κυβέρνηση που, σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία του ΓΕΕΘΑ, από την έναρξη του πολέμου μέχρι τα τέλη Σεπτέμβρη 1999, έδωσε την άδεια να περάσει από τη Θεσσαλονίκη με κατεύθυνση το Κοσσυφοπέδιο η ακόλουθη ΝΑΤΟική δύναμη πυρός:
1000 αεροσκάφη,
420 πλοία,
510 σιδηροδρομικοί συρμοί με πολεμικό υλικό,
1.400 φάλαγγες στρατιωτικών οχημάτων διαφόρων τύπων,
60.000 στρατιώτες…


Η κυβέρνηση – που «δεν συμμετείχε» – μετέτρεψε την Ελλάδα σε μόνιμο ΝΑΤΟικό πολεμικό ορμητήριο.


Όσα έγιναν το 1999 και όσα ακολούθησαν δεν εμπόδισαν τις «πατριωτικές φιέστες» πάνω στο πτώμα της Γιουγκοσλαβίας. Να θυμίσουμε μόνο τούτο: Μερικούς μήνες μετά τη λήξη των βομβαρδισμών, ο τότε υπουργός Αμυνας, ο Ακης Τσοχατζόπουλος, έστησε ειδική φιέστα στο Ουρόσεβατς (σσ: το Ουρόσεβατς είναι μία από τις περιοχές που ομολογημένα επλήγη με βόμβες ουρανίου και πλουτωνίου).


Αλλά δεν ήταν μόνος του. Είχε στο πλευρό του τη ΝΔ και το ΣΥΝ. Σ’ εκείνη τη φιέστα ήταν που έλαμψε το αστέρι της κ. Δαμανάκη, που για λογαριασμό του ΣΥΝ (τότε), απευθυνόμενη στους Έλληνες φαντάρους που συμμετείχαν στη ΝΑΤΟική δύναμη κατοχής του Κοσσυφοπεδίου, προέβη στην ακόλουθη δήλωση:


«Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζετε, μας βγάζετε ασπροπρόσωπους και η Ελλάδα μπορεί να είναι περήφανη για σας»!


Ήταν υπερήφανη, δηλαδή, η κ. Δαμανάκη (του ΣΥΝ, τότε) επειδή Έλληνες φαντάροι λειτουργούσαν σαν μισθοφόροι του ΝΑΤΟ. Ένιωθε ότι βγαίνει ασπροπρόσωπη η κυρία Δαμανάκη (του ΣΥΝ τότε και επίτροπος της ΕΕ κατόπιν) από το γεγονός ότι Έλληνες φαντάροι βρίσκονται εκτός των συνόρων της χώρας και εκτελούν τις διαταγές των Αμερικανών.


Ο πόλεμος κατά της Γιουγκοσλαβίας ήταν μια «πρόβα τζενεράλε» και για το «Διεθνές Δίκαιο» του 21ου αιώνα. Απόδειξη ότι η προσφυγή της Γιουγκοσλαβίας εναντίον εκείνων που τη βομβάρδισαν απορρίφθηκε.


Όπως είχε ανακοινώσει η εισαγγελεύς του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου της Χάγης (στα κελιά του οποίου δολοφονήθηκε ο Μιλόσεβιτς), η διεθνής κοινότητα θεώρησε αβάσιμους τους λόγους που επικαλέστηκε η Γιουγκοσλαβία όταν ζήτησε να απαγγελθεί η κατηγορία της γενοκτονίας εναντίον του Κλίντον, του Μπλερ, του Σολάνα, του Κλαρκ και της υπόλοιπης παρέας.


Ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία ήταν η αρχή. Το είχε άλλωστε ξεκαθαρίσει ο Κλίντον:


«Αυτό που κάναμε στο Κοσσυφοπέδιο μπορούμε να το ξανακάνουμε τώρα, μπορούμε να το κάνουμε αύριο αν είναι αναγκαίο, είτε στην Αφρική, είτε στην Κεντρική Ευρώπη», ήταν τα λόγια του, τον Ιούνη του 1999.


Το έγκλημα κατά της Γιουγκοσλαβίας ήταν το τέλος των μύθων.


Μύθος πρώτος: «Αν φύγει το ΝΑΤΟ από τα Βαλκάνια θα γίνει σφαγή», μας έλεγαν.


Με τι μας απειλούσαν δηλαδή; Μας απειλούσαν και μας απειλούν με κάτι που ήδη γίνεται, και γίνεται επειδή ακριβώς υπάρχει το ΝΑΤΟ στην περιοχή. Το ΝΑΤΟ «ήρθε να φέρει την ειρήνη» και στο μεταξύ οι Ουτσεκάδες σκοτώναν Σκοπιανούς, οι Σκοπιανοί καταδίωκαν Αλβανούς, οι Αλβανοί δολοφονούσαν Σέρβους, οι Σέρβοι της Βοσνίας εκτελούσαν Βόσνιους μουσουλμάνους, οι μουσουλμάνοι της Βουλγαρίας ζητούσαν αυτονομία, οι πράκτορες της CIA αλώνιζαν και αλωνίζουν στο Μαυροβούνιο, και κατά τ’ άλλα, το ΝΑΤΟ …φέρνει την ειρήνη.


Είναι το ίδιο ΝΑΤΟ που σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ το φέρνει στο Αιγαίο σαν …ναυαγοσώστη και που η κυβέρνηση του με τους ΑΝΕΛ παζαρεύει την ίδρυση νέας βάσης του στην Κάρπαθο!


Μύθος δεύτερος: «Να μη φύγουν το ΝΑΤΟ και η ΕΕ από τα Βαλκάνια για να μην αλλάξουν τα σύνορα».


Με τι μας απειλούσαν δηλαδή; Μας απειλούσαν και μας απειλούν με τα αποτελέσματα ενός εγκλήματος που ήδη διαπράττεται. Αρχής γενομένης από την απόφαση της ΕΕ το Δεκέμβρη του 1991, όλα αυτά τα χρόνια της ευρωενωσιακής και ευρωατλαντικής παρουσίας στα Βαλκάνια, τα Βαλκάνια γέμισαν προτεκτοράτα. Τα σύνορα έχουν ήδη αλλάξει.


Κάτι ακόμα: Αυτοί που τότε διέλυσαν μια χώρα στο όνομα της προστασίας των μουσουλμανικών μειονοτήτων, είναι οι ίδιοι που σήμερα πνίγουν μουσουλμάνους πρόσφυγες στο Αιγαίο, είναι οι ίδιοι που, αφού κατασκεύασαν τους ισλαμοφασίστες τύπου ISIS και έφεραν τον πόλεμο στα σπίτια μας με τις τρομοκρατικές επιθέσεις από Λονδίνο μέχρι Μπατακλάν, ελεεινολογούν το Ισλάμ στο όνομα της δυτικής «ανεκτικότητας»…

Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου 2018

Ο Μάρτιος κατά την κεφαλονίτικη λαογραφία.Γραφει ο Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός




Ο Μάρτιος είναι ο τρίτος μήνας του έτους και πήρε το όνομά του προς τιμή του ρωμαϊκού θεού Mars, του Άρη δηλαδή, του θεού του πολέμου. Η πρώτη ονομασία του ήταν Primus, δηλαδή Πρώτος μήνας. Ήταν ο πρώτος μήνας στο ρωμαϊκό έτος όταν αυτό ήταν δεκάμηνο. Σύμφωνα με τους ιστορικούς ο Ρωμύλος, που ήταν ιδρυτής της Ρώμης, τον ονόμασε Μάρτη, επειδή σε αυτό τον μήνα άρχιζαν οι πολεμικές επιχειρήσεις. Αργότερα ο Νουμάς ο Πομπίλιος, ένας από τους διαδόχους του Ρωμύλου, όντας μεγάλος νομοθέτης, συμπλήρωσε το δεκάμηνο και το έκανε δωδεκάμηνο, βάσει του σεληνοηλιακού έτους. Πρόσθεσε έτσι τον Ιανουάριο και το Φεβρουάριο, αλλά η πρώτη Μαρτίου εξακολούθησε να είναι πρωτοχρονιά για τους Ρωμαίους.
Αφήνοντας τις ιστορικές πληροφορίες για τον Μάρτιο, επειδή το κεφάλαιο αυτό είναι αρκετά μεγάλο, θα εστιάσω τις υπόλοιπες αναφορές για το μήνα αυτόν μέσα
στην κεφαλονίτικη λαογραφία.

Ο Μάρτιος παρουσιάζεται αρκετά μέσα στη φιλοσοφία και τα βιώματα του κεφαλονίτικου λαού, όπως και σ’ όλο τον ελλαδικό χώρο. Ειδικότερα αυτό φαίνεται μέσα στις κεφαλονίτικες παροιμίες, που αποτυπώνουν την εμπειρία χρόνων της πορείας του λαού που τις γέννησε , «τις σύνταξε».(Βλ. Δημητρίου Λουκάτου, Κεφαλονίτικα γνωμικά , Αθήνα 1952)

«Από Μαρτιού καλοκαιριού κι’ απ’ Αύγουστο χειμώνα». Σάμη

Δηλαδή, μπορεί να βρέξει απότομα εκεί που ο καιρός φαίνεται πως είναι καλοκαιρινός. Ωστόσο, η παροιμία παρουσιάζει τους δύο αυτούς μήνες να μοιάζουν και να έχουν απότομες καιρικές εναλλαγές.
Το ίδιο νόημα ακολουθεί και η επόμενη παροιμία από την Πύλαρο, που πιστοποιεί τις καιρικές εναλλαγές των δύο αυτών μηνών, εννοώντας ότι μοιάζουν «καιρικά».

«Από Μαρτιού ποκάμισο κι απ’ Αύγουστο σεγκούνι» Πύλαρος
Το σεγκούνι είναι βαρύ χειμωνιάτικο σακάκι που φορούσαν παλιά.

Επίσης, για τα νάζια του , δηλαδή για την καιρική του αστάθεια στην Έρισσο λένε, πως, « Μάρτης είναι, νάζια κάνει πότα κλαίει, πότα γελάει».
Τα καιρικά νάζια του Μαρτίου σχολιάζει και η παροιμία από την περιοχή των Πρόννων λέγοντας πως: «Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος, πέντε φορές εχιόνισε και πάλε το μετάγνωσε πως δεν εματαχιόνισε».

Κάθε τόπος στο νησί μας λέει και μια παροιμία για τον Μάρτιο, μα το περιεχόμενο της παροιμίας είναι περίπου ίδιο, απλά διαφοροποιείται στον λεκτικό τρόπο απόδοσης της.
Έτσι στην περιοχή της Παλικής που η αγροτιά είχε την πρωτοκαθεδρία της στο νησί μας, λένε : «Ο Μάρτης πεντοδείλινος και πάλε δειλινάκης, πέντε φορές θα δειλινάς και πάλε, Γιάννη, θα πεινάς».
Η παροιμία αυτή θέλει να πει ότι τον Μάρτιο όλο και μεγαλώνει η μέρα και ο κόσμος που δουλεύει στον κάμπο, αναγκάζεται να δειλινά, δηλαδή να γιοματίζει, να τρώει το απόγευμα.

Στο «παροιμιακό σεργιάνι» των τόπων του νησιού, σχολιάζουμε μια ωραία παροιμία από τη Λιβαθώ, που οι κάτοικοι εκεί, θέλουν ακόμη και σήμερα τις γυναίκες τους όμορφες και τις ανύπανδρες κόρες άσπρες και όχι μελαψές. Αυτό λέει η παροιμία της περιοχής της Λιβαθούς. «Οπόχει κόρην ακριβή, του Μαρτ’ ο ήλιος μην τη γδή».
Επειδή ο ήλιος του Μαρτίου είναι απότομος και θα τη μαυρίσει.
Βέβαια, υπάρχει και η πανελλήνια παροιμία για το Μάρτη που τη συναντάμε
σχεδόν σ ’όλο το νησί μας και θέλει να μας πει, πως πρέπει τον Μάρτιο να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τα καιρικά καμώματα, για να μην κινδυνεύσουμε, να μη φθάσουμε, να κάψουμε τα «σταλίκια» που είναι τα ξύλινα δίποδα των χωριάτικων κρεβατιών. Παρόμοια έννοια έχει και μια παροιμία από την ίδια περιοχή της Λιβαθούς που λέει: «Το Μάρτη φύλαε τ’ άχερο, μη χάσης το ζευγάρι». Η εξήγηση που δίνεται σε αυτά τα λόγια είναι: Ότι μπορεί απ’ εδώ και εμπρός να μη βρέξουν οι άλλοι μήνες και να μην έχουν τα βόδια άχερο να φάνε.
Από τις γεωργικές παροιμίες του νησιού μας ονομαστή είναι αυτή από το Πυργί που αναφέρεται στα αναπτυγμένα μπουμπούκια των αμπελιών, που από τις εννέα του Μαρτιού φαίνονται ότι είναι έτοιμα να ξεσπάσουν σε φυλλοφορία.
«Τσ’ εννιά του Μαρτιού, είτε σκύλος κούντουρος στ’ αμπέλι». Εννοεί ότι τα μπουμπούκια είναι ήδη ανεπτυγμένα και το παραμικρό πέρασμα τα βλάπτει.
Συνεχίζοντας την αναφορά στο χαραχτήρα του Μαρτίου μέσα από τις κεφαλονίτικες παροιμίες, συναντάμε στην περιοχή της Σάμης, την επίσης γνωστή σε όλους μας, «Αν κάμ’ ο Μάρτης δυό νερά κι’ Απρίλης άλλο ένα, χαράς τονε το γεωργό πόχει πολλά σπαρμένα». Αλλά, επειδή οι καιρικές συνθήκες τον Μάρτη είναι ασταθείς, μια παροιμία από τη Λιβαθώ, μας συμβουλεύει ότι τα αμπέλια και ο κάμπος θέλουν αυτόν το μήνα φύλαγμα. «Αφ’ το Μάρτη τον τραγάτη!»
Στην Παλική θεωρούν σύμφωνα με την ακόλουθη παροιμία « Κάλλιο Μάρτης καρβουνιάρης πάρι Μάρτης λιοπυριάρης», ότι πιο καλός για την παραγωγή είναι ο Μάρτης που κάνει κρύο και μαζευόμαστε κοντά στη ζέστη, παρά να είναι ο Μάρτης καλοκαιρινός. Στο ίδιο νόημα έχει και η παροιμία «Μάρτης βρέχει, ποτέ μην πάψη» από τη Λιβαθώ, που θέλει να πει πως, οι βροχές του μήνα αυτού είναι πολύτιμες.
Είναι αλήθεια πως οι μέρες φαίνονται να μεγαλώνουν καλύτερα τον μήνα αυτόν. Η παροιμία που λεγόταν στην περιοχή της Πυλάρου, καταγραμμένη από τον δάσκαλο και επιθεωρητή Μακρή Ευάγγελο, «Το Μάρτη βάλ’ αργάτες κι άς είναι κι ακαμάτες», θέλει να πει πως, οι μέρες του Μαρτίου είναι μεγάλες και οι εργάτες όσο τεμπέληδες και να είναι, θα δουλέψουν. Την ίδια παροιμία οι Λιβαθινοί την λένε με μια παραλλαγή που αφορά τους εργάτες «….κι άς τους να ψυλλίζωνται».
Βέβαια, οι κεφαλονίτικες παροιμίες λένε πολλά για τον Μάρτιο, που όπως ανέφερα στην αρχή, η παροιμία συνοψίζει ποιητικά, στοχαστικά και συμβουλευτικά όλη την εμπειρία των αιώνων και ακολουθεί την ταυτότητα του εθιμικού κύκλου, που ως τροχός, όλο και διαβαίνει πάνω στα ίδια βήματα, καθώς γυρίζει μέσα στο χρόνο.
Αυτά τα χρόνια όμως εμείς κατορθώσαμε να «μηδενίσουμε» τις παροιμίες και το λόγο τους, μια και οι καιρικές συνθήκες όλο και αλλάζουν. Το κλίμα της γης έχει πάρει τροπή και αλλάζει από τη σταθερά του από τόπο σε τόπο, προβληματίζοντάς μας για πιο θα είναι το μέλλον του πλανήτη Γη. Μακάρι οι Κασσάνδρες να διαψευστούν και να συνετίσουμε, μικροί και μεγάλοι, οι ισχυροί και οι κυβερνώντες του πλανήτη μας, τα βήματά μας για τη σωτηρία του περιβάλλοντος της Γης μας.




Αναδημοσιευση απο :https://vlahatasamis.blogspot.gr/2018/02/blog-post_834.html#more