Στην Κεφαλονιά ένα από τα έθιμα που διατηρείται- η αλήθεια είναι αλλοιωμένο σχετικά- μέσα στο χρόνο είναι αυτό της Μουρδουλοπέφτης δλδ της Πέμπτης της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου, Κρεατινής, που στην Ελλάδα λέγεται Τσικνοπέμπτη. Την Μουρδουλοπέφτη λοιπόν, η παράδοση απαιτεί οι νοικοκυράδες να μην δώσουνε προτεραιότητα στη πάστρα/καθαριότητα και στο σεστάρισμα/ευταξία του σπιτιού, αλλά να καταπιαστούνε να φκιάξουνε ούλα εκείνα που καλεί η ημέρα και που είναι διαλεχτά: κρεατόπιτες στην τσερέπα, κρέας ή κόκκορα σοφιγάδο, χορτόπιτες, τσιγαρίδια σκέτα ή με μπακαλάο, μαντραούρες φριταρισμένες/μανιτάρια ελαφρά τηγανισμένα. Οι κυράδες των μπουρανέλωνε /ψαράδων που τσου ‘λειπε το κρέας π.χ στα Βλαχάτα Σάμης, φκιάχνανε σαν κύριο πιάτο μπακαλαόπιτες, ψαρόπιτες κάθε λογής, αγκινάρες με μάραθο σαν ορεκτικό και επειδή η μέρα το καλούσε και για το καλό ήπρεπε να έχουνε και κρέας, κάποιο κουνέλι ή πιτσουνάκι μαγερεμένο σοφιγάδο συμπλήρωνε το γιόμα/γεύμα.
Το κρασί/βίνο έρρεε άφθονο και η παράδοση απαιτούσε και δεν είχε κακοφάνεια, να γανώσουνε τσι παλάμες τους από κάποια παδέλα ή πινιάτα/σκεύη μαγειρικής πήλινο και χαλκωματένιο αντίστοιχα και μετά να γανώνανε/μουντζουρώνανε το πρόσωπό τους ή των φίλων ή συγγενών να γίνουν μόροι/μαυριτανοί και να αποτρέψουν το κακό.
Από το έτος 2011 και μετά η Δημοτική αρχή πρωτοστατεί στην εισαγωγή στην Κεφαλονιά της Τσικνοπέμπτης και παροτρύνει και τσου μαγαζάτορες να το καθιερώσουν.Είναι όμως αυτό πρέπον ; Ο κατεξοχήν φύλακας, προστάτης και απόστολος της τοπικής κουλτούρας-όπως ωφείλει να είναι κάθε Δημοτική αρχή- αντί να βοηθεί στην διατήρηση και προβολή της ντόπιας παράδοσης να εισαγάγει ξένες-σε όλα τα επίπεδα- συνήθειες και μάλιστα όχι απαραιτήτως καλύτερες ή σύμφωνες με την ιδιοσυγκρασία των κατοίκων που διαφεντεύει.Ομοίως τα τελευταία χρόνια μερικοί πολιτιστικοί φορείς του νησιού προσπαθούν να καθιερώσουν την λέξη και τα γευστικά έθιμα της Τσικνοπέμπτης όπως αυτά γιορτάζονται σε άλλες περιοχές.Επίσης βλέπουμε αφισέτες αλλά προφορικά να διαφημίζεται από τα Λύκεια κυρίως, αλλά και τα Γυμνάσια, ότι αντί του ημερήσιου μαθήματος θα ψήσουνε σουβλάκια στην κούρτη/αυλή του σχολειού!! Άραγε καθιερώθηκε η συγκεκριμένη ημέρα ως αργία ή ημιαργία στα σχολειά μας; Είναι ποτέ δυνατόν οι δασκάλοι-καθηγητάδες να το επιτρέπουν ;Δεν πρέπει οι ίδιοι ως πνευματικοί καθοδηγητές να διαφυλάξουν την τοπική παράδοση; Το δημόσιο ψήσιμο κρέατος επάνω σε γραδέλες/σχάρες με την ανθρακουνίστρα υποκάτω και με την συνακόλουθη τσίκνα δεν συνηθιζότανε στην Κεφαλονιά. Σαφώς ο λόγος που δεν καθιερώνονται στην συλλογική αντίληψη είναι η έλλειψη ιστορικής μνήμης και η προσπάθεια αντιγραφής ενός εθίμου συλλογικής δράσης στην Ελλάδα, όχι όμως με την ίδια συλλογική κοινωνική αντίληψη και στην Κεφαλονιά. Αν κάποιος παρακινηθεί να επισκεφθεί την Κεφαλονιά την Μουρδουλοπέφτη θα θελήσει να απολαύσει την μακραίωνη τοπική γευστική παράδοση της ημέρας και όχι βέβαια ό,τι άλλο σερβίρεται ψημένο στην γραδέλα/σχάρα που το βρίσκεις καθημερινά και σε όλη την επικράτεια.
Το κρασί/βίνο έρρεε άφθονο και η παράδοση απαιτούσε και δεν είχε κακοφάνεια, να γανώσουνε τσι παλάμες τους από κάποια παδέλα ή πινιάτα/σκεύη μαγειρικής πήλινο και χαλκωματένιο αντίστοιχα και μετά να γανώνανε/μουντζουρώνανε το πρόσωπό τους ή των φίλων ή συγγενών να γίνουν μόροι/μαυριτανοί και να αποτρέψουν το κακό.
Από το έτος 2011 και μετά η Δημοτική αρχή πρωτοστατεί στην εισαγωγή στην Κεφαλονιά της Τσικνοπέμπτης και παροτρύνει και τσου μαγαζάτορες να το καθιερώσουν.Είναι όμως αυτό πρέπον ; Ο κατεξοχήν φύλακας, προστάτης και απόστολος της τοπικής κουλτούρας-όπως ωφείλει να είναι κάθε Δημοτική αρχή- αντί να βοηθεί στην διατήρηση και προβολή της ντόπιας παράδοσης να εισαγάγει ξένες-σε όλα τα επίπεδα- συνήθειες και μάλιστα όχι απαραιτήτως καλύτερες ή σύμφωνες με την ιδιοσυγκρασία των κατοίκων που διαφεντεύει.Ομοίως τα τελευταία χρόνια μερικοί πολιτιστικοί φορείς του νησιού προσπαθούν να καθιερώσουν την λέξη και τα γευστικά έθιμα της Τσικνοπέμπτης όπως αυτά γιορτάζονται σε άλλες περιοχές.Επίσης βλέπουμε αφισέτες αλλά προφορικά να διαφημίζεται από τα Λύκεια κυρίως, αλλά και τα Γυμνάσια, ότι αντί του ημερήσιου μαθήματος θα ψήσουνε σουβλάκια στην κούρτη/αυλή του σχολειού!! Άραγε καθιερώθηκε η συγκεκριμένη ημέρα ως αργία ή ημιαργία στα σχολειά μας; Είναι ποτέ δυνατόν οι δασκάλοι-καθηγητάδες να το επιτρέπουν ;Δεν πρέπει οι ίδιοι ως πνευματικοί καθοδηγητές να διαφυλάξουν την τοπική παράδοση; Το δημόσιο ψήσιμο κρέατος επάνω σε γραδέλες/σχάρες με την ανθρακουνίστρα υποκάτω και με την συνακόλουθη τσίκνα δεν συνηθιζότανε στην Κεφαλονιά. Σαφώς ο λόγος που δεν καθιερώνονται στην συλλογική αντίληψη είναι η έλλειψη ιστορικής μνήμης και η προσπάθεια αντιγραφής ενός εθίμου συλλογικής δράσης στην Ελλάδα, όχι όμως με την ίδια συλλογική κοινωνική αντίληψη και στην Κεφαλονιά. Αν κάποιος παρακινηθεί να επισκεφθεί την Κεφαλονιά την Μουρδουλοπέφτη θα θελήσει να απολαύσει την μακραίωνη τοπική γευστική παράδοση της ημέρας και όχι βέβαια ό,τι άλλο σερβίρεται ψημένο στην γραδέλα/σχάρα που το βρίσκεις καθημερινά και σε όλη την επικράτεια.
Στην φωτογραφία κενωμένα τσιγαρίδια με μπακαλάο σε:
-μεσάλα λευκή υφασμένη στον αργαλειό 19ου αιώνα
-ποτήρι για βίνο/κρασί αρχών του 20ου αιώνα
-περόνι αργυρό 19ου αιώνα
-πιάτο πορτσελάνινο πρώτο μισό 20ου αιώνα
-μεσάλα λευκή υφασμένη στον αργαλειό 19ου αιώνα
-ποτήρι για βίνο/κρασί αρχών του 20ου αιώνα
-περόνι αργυρό 19ου αιώνα
-πιάτο πορτσελάνινο πρώτο μισό 20ου αιώνα
Τάκης Τόκκας
Αναδημοσιευση απο : Ionian Center
