Τα έθιμα της δεύτερης ημέρας των Χριστουγέννων στην προσεισμική Κεφαλονιά
 |
Η ημέρα των Χριστουγέννων για την προσεισμική Κεφαλονιά ήταν ημέρα της οικογένειας, ημέρα που δεν έφευγαν από το σπίτι, αντίθετα η επόμενη ήταν ημέρα αφιερωμένη στους συγγενείς.
Κομβόι ολόκληρα με γαϊδουράκια και άλογα ξεκίναγαν χαράματα μέσα στον χιονιά και το τσουχτερό κρύο για να επισκεφτούν τους συγγενείς σε άλλα χωριά.
Όπως μου διηγείται η μάνα μου Αθηνά Χιόνη, θυγατέρα του + παπα-Βαγγέλη Χιόνη, η οικογένειά της στον Κατελειό δεχόταν συγγενείς ακόμα και από τη Λειβαθώ! Για τις μετακινήσεις αυτές υπήρχε κώδικας. Οι οικογένειες λόγου χάρη με νεογέννητα δεν μετακινιούνταν αλλά δέχονταν τους συγγενείς.
Ηταν ευκαιρία για να γνωρίζονται και τα εξαδέλφια μεταξύ τους, καθώς οι επισκέψεις δεν ήταν ευκολο πράγμα.
Ηταν μια μέρα που όλοι περίμεναν με μεγάλη ανυπομονησία. Για τις νοικοκυρές όμως ήταν μέρες μαρτυρίου καθώς θα έπρεπε να ετοιμάσουν το γεύμα με τους μουσαφίριδες μέσα στις μικρές άβολες κουζίνες, να βάλουν φωτιά έξω από το σπίτι, να στρώσουν με τα καλά σκεπάσματα.. Οσο χαρά και να υπήρχε που θα έβλεπαν τους δικούς τους, η κούραση τις λύγιζε.
Για τα παιδιά (τα αγόρια) ήταν μεγάλο πανηγύρι. Με το που φθάνανε τα ξαδέλφια
τους έτρεχαν στα χωράφια με τις λαστικέρες να παραβγουν στο σημάδι.Τα κορίτσια σκλάβες στο σπίτι να βοηθάνε τη μάνα στα τραταρίσματα και στην περιποίηση των ξένων.
Οι καλεσμένοι φέρνανε μαζί τους πολλά φιλέματα. Απαραίτητο το Χριστόψωμο. Η μάνα μου θυμάται κάτι τεράστια Χριστόψωμα «σαν αλώνι» (ετσι φάνταζαν στο παιδικό μυαλό της, ) , με αλεύρι σπιτικό , τριμμένο στο νερόμυλο. Η μυρωδιά τους σε μεθούσε (και η πείνα τους επίσης).. Οι οικοδεσπότες συνηθιζαν αυτή την ημέρα να ανοίγουν το νεό βαρέλι με κρασί και να επιδεικνύουν την τέχνη τους στην οινοποιία.
Τις περισσότερες φορές λόγω και της μικρής χειμωνιάτικης ημέρας, οι επισκέπτες διανυχτέρευαν για να σηκωθούν χαράματα για το ταξίδι της επιστροφής.
Εστρωναν ότι είχαν σε σκεπάσματα δίπλα στη γωνιά, ξάπλωναν και όλη νύχτα οι μεγάλοι κουβέντιαζαν για τις οικογενειακές υποθέσεις και διευθετήσεις. Όχι σπάνια αυτές οι κουβέντες κατέληγαν σε άγριους καυγάδες για τα λεγόμενα «περιουσιακά», αλλά η ιερότητα της ημέρας τους συνέφερνε.
Πριν σελώσουν τα γαϊδούρια έπιναν ζεστό κρασί στο οποίο βουτούσαν μαύρο ψωμί και νοστίμευσαν με ελιές. Οσοι είχαν πρόβατα είχαν και την πολυτέλεια της φέτας. Για τα παιδιά είχαν γάλα , αν δεν υπήρχαν πρόβατα, ένα κομμάτι μαύρο ψωμάκι με ελίτσες ήταν αρκετά και για τα παιδιά.
Αυτά τα έθιμα κράτησαν –τουλάχιστον στο σπίτι της μητέρας μου- έως τους σεισμούς του 1953. Δυσκόλεψαν είναι αλήθεια στα χρόνια της κατοχής, και χάθηκαν στην δεκαετία του ’60 καθώς οι προηγούμενες εστίες είχαν καταστραφεί από τους σεισμούς, τα σπίτια είχαν μετακινηθεί σε άλλα χωριά , αλλά κυρίως γιατί η μετανάστευση άρπαξε τους άνδρες και οι γυναίκες μόνες με τα παιδιά δεν «επιτρεπόταν» να μετακινούνται και να διανυχτερεύουν σε άλλα σπίτια..
Από το τέλος της δεκαετίας του ’70 που οι Κεφαλονίτισσες άρχισαν να μπαίνουν στην παραγωγή (δημόσιοι υπάλλληλοι, δασκάλες κλπ) και απέκτησαν οικονομική ανεξαρτησία όλα άλλαξαν στην οικογενειακή εστία στα ήθη και στα έθιμα..
|
 |
