Έργα και ημέρες της Monsanto

X-Food

17:33 | 29 Μάιος. 2014

Εν όψει της εισβολής μεταλλαγμένων ειδών στην Ευρώπη, ύστερα από ομόφωνη συμφωνία των κρατών μελών της ΕΕ, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να ρίξουμε περισσότερο φως στους λόγους για τους οποίους τέτοιες αποφάσεις αποτελούν κάτι παραπάνω από σοβαρότατο κίνδυνο όχι μόνο για την υγεία των πληθυσμών αλλά και για την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος. Επιμέλεια: Μικαέλα Κόλλια

Παρ’όλο που τα τελευταία χρόνια έχει εγκριθεί στην Ευρώπη η καλλιέργεια τεσσάρων μεταλλαγμένων σπόρων, μόνο το καλαμπόκι MON810 της Monsanto καλλιεργείται σήμερα, καθώς η καλλιέργεια των υπόλοιπων δύο ειδών καλαμποκιού (ΒΤ176 και Τ25) και της πατάτας Amflora, εγκαταλείφθηκε.

Οι θάνατοι και οι αρρώστιες που έχουν προκληθεί από προϊόντα της Monsanto στα χρόνια της λειτουργίας της, σε συνδυασμό με τις καταστροφές του φυσικού περιβάλλοντος, από την Αφρική ως την Αρκτική, έχουν ξεσηκώσει μαζικό κύμα διαμαρτυριών, ιδιαίτερα στην Αμερική. Και ενώ μέχρι σήμερα η Ευρώπη είχε εφαρμόσει απαγόρευση των προϊόντων της, φαίνεται ότι η συμφωνία, που προωθήθηκε από την Ελλάδα ως προεδρεύουσα χώρα, προμηνύει την έγκριση των κυβερνήσεων για την έλευση των μεταλλαγμένων και το ξέσπασμα λαϊκών αντιδράσεων εναντίον τέτοιων αποφάσεων που, με σκοπό το κέρδος, ανοίγουν το δρόμο στις πολυεθνικές μεταλλαγμένων ειδών.

Σύμφωνα με έκθεση της οργάνωσης «Μarch against Monsanto», που δημοσιεύεται στο AlterNet, μερικοί από τους βασικότερους λόγους για τους οποίους θα έπρεπε να απαγορευθούν τα προϊόντα της Monsanto είναι οι εξής:

Πρόκειται για μια κερδοσκοπική εταιρία που παρασκευάζει δηλητηριώδη χημικά.

Με μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία της εταιρίας διαπιστώνει κανείς ότι η αλήθεια απέχει παρασάγγας από όσα η ίδια ισχυρίζεται ότι πρεσβεύει.

Η Monsanto ιδρύθηκε το 1901 στο St. Louis του Μισούρι των ΗΠΑ από τον Τζον Φράνσις Κουήνι, βετεράνο της φαρμακευτικής. Από τότε έχει αλλάξει άρδην η συμπεριφορά, η ισχύς και η εξάπλωση της εταιρείας. Το πρώτο προϊόν που παρασκεύασε ήταν σακχαρίνη, η οποία είναι ένα τεχνητό γλυκαντικό που χρησιμοποιείται για να αυξήσει την αίσθηση του γλυκού σε ποτά, ζαχαρωτά, κουλουράκια, οδοντόπαστες, φάρμακα κ.α. Το προϊόν είχε επιτυχία και έτσι η Monsanto πούλησε τη σακχαρίνη στην Coca Cola. Δυστυχώς, όμως, έχει συσχετισθεί με ευερεθιστότητα, υπερτονία, αϋπνίες και στραβισμό, που υποχωρεί 36 ώρες μετά την κατάποση της. Όπως αναφέρεται σε δύο αναφορές για τη σακχαρίνη, η υπερβολική δόση πορεί να προκαλέσει αντιδράσεις γενικευμένου οιδήματος, ολιγοουρίας και αλβουμινουρίας.

Στη συνέχεια, η Monsanto εξαπλώνεται στην Ευρώπη παράγοντας ασπιρίνη, βανιλλίνη, συνθετικό καουτσούκ και σαλικυλικό οξύ. Στη δεκαετία του 1920 η εταιρεία επεκτάθηκε σε βασικά βιομηχανικά χημικά προϊόντα. Τη δεκαετία του 1940 η Monsanto γίνεται κορυφαίος παραγωγός πλαστικών με τις συνθετικές ίνες και το πολυστυρένιο. Από τότε παραμένει μία από τις 10 μεγαλύτερες χημικές βιομηχανίες ανά τον κόσμο.

Είναι σημαντικό ότι ένα από τα πιο διάσημα προϊόντα της Monsanto είναι ένα εντομοκτόνο και αποφυλλωτικό, το«Αgent Orange», που το κατασκεύασε σε συνεργασία με το αμερικανικό κράτος και χρησιμοποιήθηκε στον πόλεμο του Βιετνάμ. Το συγκεκριμένο παρασκεύασμα προκάλεσε, και συνεχίζει να προκαλεί,  καρκίνο, γενετικές μεταλλάξεις σε βρέφη και ενήλικες, ακρωτηριασμούς και ακόμα και θάνατο όχι μόνο των 500.000 χιλιάδων γηγενών αλλά και πολλών αμερικανών στρατιωτών. Μάλιστα, όταν το 1978 Αμερικανοί στρατιώτες βετεράνοι του Βιετνάμ κατέθεσαν μήνυση εναντίον του Agent Orange, η Μονσάντο χρηματοδότησε μελέτες και χειραγώγησε τα αποτελέσματα ώστε να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η συγκεκριμένη διοξίνη δεν είναι καρκινογόνος.

Εκτός από τη σακχαρίνη και τo Agent Orange, έχει στο ενεργητικό της την παραγωγή του DDT (διχλωροδιφαινυλοτριχλωροαιθάνιο), ενός από τα πιο γνωστά συνθετικά εντομοκτόνα, με μακρά, μοναδική και αμφιλεγόμενη ιστορία, που χρησιμοποιήθηκε για την καταπολέμηση της ελονοσίας. Παρ’όλο που το DDT έχει συνδεθεί με κάποιες μορφές διαβήτη και καρκίνου, δεν είναι τόσο τοξικό για τον ανθρώπινο οργανισμό. Εντούτοις, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα περιβαλλοντικά εγκλήματα στην ανθρώπινη ιστορία εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν είναι βιοδιασπώμενο και έχει εξαπλωθεί σε όλη την υφήλιο. Σύμφωνα με αμέτρητες έρευνες, τα ραντίσματα με DDT είχαν ως αποτέλεσμα τον αφανισμό ψαριών, εντόμων και πουλιών από την Αφρική ως την Αρκτική.

Τέλος, ένα από τα βλαβερά προϊόντα της είναι το PCB, που χρησιμοποιείται ως ψυκτικό υγρό και η έκθεση σε αυτό προκαλεί καρκίνο, γεννήσεις παιδιών με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης, μείωση λειτουργίας θυρεοειδούς και διαταραχή των σεξουαλικών ορμονών. Όταν, το 1966, κάποιοι επιστήμονες έριξαν ψάρια στο κανάλι του Σνόου Κρικ όπου ρίχνονταν ποσότητες PCB τα ψάρια πέθαναν μέσα σε 3.5 λεπτά. Και ενώ η Monsanto ενημερώνει την πολιτεία για τη τοξικότητα και τους κινδύνους του υγρού και τη συμβουλεύει να ζητήσει από τους κατοίκους να εγκαταλείψουν την περιοχή, εκείνη μένει κυριολεκτικά αμέτοχη.

Τα χημικά προϊόντα της Monsanto συνεχίζουν να έχουν αντίκτυπο στον κόσμο, τόσο εντός όσο και εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, και να τη θέτουν συνεχώς αντιμέτωπη με δικαστικές αγωγές. Επιστημονικές μελέτες έχουν συνδέσει τα χημικά παρασιτοκτόνα που παράγει με τη νόσο του Πάρκινσον, νόσο του Alzheimer, τον αυτισμός και τον καρκίνο.

Ένα άλλο παράδειγμα της χημικής τρέλας της Monsanto ήρθε τον Φεβρουάριο, όταν ένα γαλλικό δικαστήριο την έκρινε ένοχη για τη δηλητηρίαση από χημικά ενός Γάλλου καλλιεργητή, του Πολ Φρανσουά. Ο αγρότης που υπέστη νευρολογικά προβλήματα, όπως απώλεια μνήμης, πονοκεφάλους και τραύλισμα μετά από την εισπνοή του ζιζανιοκτόνο Lasso της Monsanto, το 2004, κατηγορεί τη γιγαντιαία επιχείρηση για τη μη παροχή επαρκών προειδοποιήσεων σχετικά με την ετικέτα του προϊόντος.

Χτίζει μονοπωλιακή αγορά που θέτει τους αγρότες εκτός παραγωγής, προκαλώντας ακόμα και αυτοκτονίες των μικροκαλλιεργητών.

H Monsanto ασκεί τεράστια έλεγχο στη βιομηχανίας σπόρων. Ήδη από το 1982, ξεκίνησε να αγοράζει μικρότερες εταιρείες σπόρων (μερικές από τις πιο σημαντικές αγορές της ήταν Asgrow (σόγια) , η Delta and Pine Land (βαμβάκι), DeKalb (καλαμπόκι) , Seminis (λαχανικά) και σπόρους του ιδρύματος Holden του), συμπιέζοντας τον ανταγωνισμό και ασκώντας τεράστιες πιέσεις στις αμερικανικές κυβερνήσεις ώστε να μην θέσουν αντιμονοπωλιακή νομοθεσία.

Παράλληλα, έχει δημιουργήσει και ένα τεράστιο μονοπώλιο στην παραγωγή ινδικού βαμβακιού. Στην Ινδία, πάνω από 250.000 αγρότες έχουν δουλεύουν με σπόρους βαμβακιού της Monsanto, οι οποίοι δεν πραγματοποιούν όσα υπόσχονται. Οι σπόροι που χρησιμοποιούνται μπορεί να είναι η ιδιοκτησία των αγροτών, αλλά τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας ανήκουν στην Monsanto, δεσμεύοντας τους σπόρους ακόμα και τρίτης γενιάς. Όταν οι εν λόγω σπόροι δεν αποδίδουν, όπως είχε αρχικά υποσχεθεί η εταιρία, ή ακόμη και αν το κάνουν , οι γεωργοί εγκαταλείπουν τις εργασίες τους, παγιδευμένοι σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και χρέους. Μάλιστα, ορισμένοι αγρότες έχουν μετατραπεί σε πόσιμο δηλητηριώδη φυτοφάρμακα Monsanto σε μια προσπάθεια να απελευθερώσει τις οικογένειές τους από την οφειλή .

Όπως γράφει η Βαντάνα Σίβα του Al Jazeera στο άρθρο με τίτλο «Σπόροι αυτοκτονίας και δουλείας εναντίον Σπόρων ζωής και ελευθερίας», η πραγματικότητα στο ινδικό έδαφος είναι εντελώς διαφορετική από τα χαμογελαστά πρόσωπα που προωθεί το μάρκετινγκ της Monsanto. Οι αγρότες ζουν μες στο χρέος και τη βαθιά αγωνία, και έχουν εξαρτώνται από το μονοπώλιο των σπόρων της Monsanto.

Ελέγχει τα τρόφιμα και ιδιωτικοποιεί το νερό.

Καθώς ο μισός πληθυσμός της γης θα αντιμετωπίζει σημαντική έλλειψη νερού μέχρι το 2030, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, εταιρείες όπως η Monsanto (μαζί με την Royal Dutch Shell και τη Nestle), συναγωνίζονται για ένα μέλλον στο οποίο ελεύθερη παροχή νερού θα ανήκει στο παρελθόν και οι φυσικοί, δημόσιοι πόροι θα ελέγχονται από ιδιωτικές υπηρεσίες.

Οι ιδιωτικές εταιρείες κατέχουν ήδη το 5% του γλυκού νερού στον κόσμο. Οι δισεκατομμυριούχοι και οι εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων της Monsanto, αγοράζουν τα δικαιώματα διαχείρισης των υπόγειων υδάτων και του υδροφόρου ορίζοντα. Η Monsanto κατηγορείται ήδη για μόλυνση των παρόχών νερού με διάφορες ουσίες, συμπεριλαμβανομένων του PCB και άλλων διοξινών. Επιπλέον, βλέποντας μια κερδοφόρα αγορά, έχει ξεκινήσει την ιδιωτικοποίηση των πηγών νερού που ρυπαίνεΙ, το φιλτράρισμα του νερού, και την πώλησή του πίσω στο κοινό.

Ασκεί κυβερνητικές πιέσεις και θέτει νομοθεσίας για την προστασία των συμφερόντων της.

Πρώην στελέχη της Monsanto έχουν ιδρύσει την υπηρεσία Food and Drug Administration, η οποία είναι επιφορτισμένη με τη διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίμων για το αμερικανικό κοινό.

Αυτή η προφανής σύγκρουση συμφερόντων θα μπορούσε να εξηγήσει την έλλειψη κυβερνητικής έρευνας σχετικά με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των γενετικά τροποποιημένων προϊόντων. Πρόσφατα, το Κογκρέσο των ΗΠΑ πέρασε ένα νόμο που έχει ονομαστεί «Πράξη Προστασίας Monsanto», που, μεταξύ άλλων, απαγορεύει στα δικαστήρια την ανάσχεση της πώλησης των γενετικά τροποποιημένων σπόρων της Monsanto.

Διαιωνίζει τους περιβαλλοντικούς εφιάλτες.

Όπως επισημαίνεται στο site Μillions Against Monsanto αλλά και σε άρθρο της Washington Post, ενώ η ίδια η Monsanto διαφημίζει τη τεχνολογία της ως σημαντική για την ανάπτυξη της παγκόσμιας γεωργίας, στην πραγματικότητα  αποτελεί τεράστιο κίνδυνο για την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων και της βιώσιμης γεωργίας.

Το άρθρο σημειώνει, επίσης, ότι έχει αυξήσει η χρήση των ζιζανιοκτόνων, η οποία μπορεί να προκαλέσει επιπτώσεις στην υγεία. Είναι σημαντικό ότι μια τέτοια αύξηση έχει προκαλέσει την εμφάνιση μολυσμένων γονιδίων ακόμα και σε μη μεταλλαγμένες καλλιέργειες.

Τέλος, σύμφωνα με έκθεση της Ένωσης Ανήσυχων Επιστημόνων (UCS), η Monsanto συμβάλλει ελάχιστα στο να τραφεί ο κόσμος, και έχει αποτύχει να υιοθετήσει σημαντικές τεχνολογίες που θα έδιναν λύση στο παγκόσμιο πρόβλημα σιτισμού επειδή δε θέτουν τα προϊόντα της σε κύριο ρόλο.