Η φράση «αυτός σεισμός ήταν σωσμός» μπορεί να φάνταζε μακάβρια, αλλά ήταν μια πικρή αλήθεια για τους κατοίκους της Κεφαλλονιάς μετά το φοβερό σεισμό της 12 Αυγούστου του 1953.
Ενας σεισμός που ισοπέδωσε τρία νησιά (Κεφαλλονιά, Ζάκυνθο και Ιθάκη) αφήνοντας πίσω του 871 νεκρούς, 1.690 τραυματίες και 145.052 άστεγους κατοίκους.
Αυτά που ακολούθησαν σε κείνη την τραγική συγκυρία ήταν «ένας σωσμός» για τον οποίο συνέβαλε σημαντικά η διεθνής κοινότητα δείχνοντας μια πρωτοφανή αλληλεγγύη στην Ελλάδα και την τότε κυβέρνηση η οποία τοποθέτησε υφυπουργό στο Αργοστόλι για την γρήγορη αποκατάσταση των ζημιών.
Την ίδια στιγμή, στην ουσία απαγορεύτηκε η εγκατάλειψη των νησιών από τους κατοίκους οι οποίοι ήθελαν να φύγουν τρομάζοντας περισσότερο για την επόμενη μέρα. Η πολιτεία αν και ξαφνιάστηκε από τον όγκο της καταστροφής, τέσσερα χρόνια μετά τη λήξη του εμφυλίου, με την βοήθεια των ξένων πρόλαβε τα χειρότερα.
Ο προάγγελος και η καταστροφή
Προάγγελος της καταστροφής ήταν ο σεισμός που έγινε την Κυριακή, 9 Αυγούστου μεγέθους 6,4 ρίχτερ με επίκεντρο τον Σταυρό της Ιθάκης.
Δύο μέρες αργότερα σημειώθηκε δεύτερη δόνηση μεγέθους 6,8 ρίχτερ, ενώ ακολούθησαν άλλοι δέκα μικροσεισμοί με τους μεγαλύτερους να έχουν μέγεθος από 5,1 έως 5,3.
Την Τετάρτη 12 Αυγούστου ένας νέος σεισμός μεγέθους 5,2 προμηνύει την καταστροφή. Την ίδια μέρα «σαν να ήθελε η γη να βγάλει τα σωθικά της» ήρθε η ο σεισμός των 7,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Ηταν ο καταστροφικότερος για την Κεφαλλονιά και εκ των καταστροφικότερων στην ιστορία της Ελλάδας.
Το δελτίο ζημιών αποκαρδιωτικό για κατοίκους και κυβέρνηση: Στην Κεφαλλονιά θα ισοπεδωθούν 27.659 σπίτια τα οποία είχαν «τραυματιστεί» σοβαρά με τους προσεισμούς. Αντεξαν 467 στη βόρεια πλευρά του νησιού στην περιοχή της Ερίσου.
Η κυβέρνηση αντέδρασε μάλλον γρήγορα για μια τέτοια μεγάλη τραγωδία. Στην αρχή ανέλαβε η χωροφυλακή για να μπει μια τάξη στον πανικό.
Οι νεκροί ήταν άλλοι θαμμένοι ολόκληροι κάτω από συντρίμμια και άλλοι μισοκρυμένοι μες τους σοβάδες με χέρια και πόδια απλωμένα. Σκεπές σκορπισμένες, έπιπλα σακατεμένα, πιατικά, γυαλικά, εικόνες δημιουργούσαν εικόνες βιβλικής καταστροφής με τους κατοίκους να σέρνονται ανάμεσα στα ερείπια άδεια από ζωή και αίμα.
Οι νεκροί ήταν άλλοι θαμμένοι ολόκληροι κάτω από συντρίμμια και άλλοι μισοκρυμένοι μες τους σοβάδες με χέρια και πόδια απλωμένα
Ωρες αργότερα, οι μηχανές των πλοίων που ακούστηκαν έδωσαν ελπίδα στους κατοίκους που είχαν ακροβολιστεί στα χωράφια.
Πρώτοι έφτασαν άνδρες του πολεμικού ναυτικού του Ισραήλ που άρχιζαν να μοιράσουν νερό, γαλέτες και σοκολάτες. Παρέμειναν στον νησί και βοήθησαν στις διανοίξεις δρόμων και τις ανατινάξεις επικίνδυνων κτιρίων, διασώσεις παγιδευμένων ενώ μετάφεραν τους τραυματίες στο νοσοκομείο της Πάτρας.
Μία μέρα αργότερα στο λιμάνι στο Λειβάδι έφτασαν πολεμικά πλοία από Βρετανία, Ιταλία, Γαλλία αλλά και αμερικάνικα.
Στη συνέχεια, δεκάδες συνεργεία έφτασαν στο νησί και ανάλαβαν την ανοικοδόμηση. Πήρε πολύ καιρό μα οι πληγές από τον σεισμό δεν έλεγαν να κλείσουν.
Πολλοί κάτοικοι έφυγαν παρά την απαγόρευση. Τα παιδιά μεταφέρθηκαν σε κατασκηνώσεις στην Πάτρα ενώ πολλά που έμειναν ορφανά δόθηκαν για υιοθεσία.
Το γεγονός ότι ο σεισμός έγινε τον Αύγουστο έδωσε λίγο χρόνο στην Κυβέρνηση να βάλει μια τάξη κάποια τάξη έως τον χειμώνα.
Καταυλισμοί με λυόμενα ως και από την Γιουγκοσλαβία είχαν στηθεί, ενώ άρχισαν να κτίζονται τα πρώτα σπίτια, τα σχολεία και να διαμορφώνονται οι πλατείες.
Η ζωή στην Κεφαλονιά επέστρεφε αργά - αργά για να ενισχυθεί λίγα χρόνια αργότερα από τον τουρισμό.
Κεφαλλονιά, το σπίτι του Εγκέλαδου
1900, Φεβρουάριος Ο Τσιτσέλης αναφέρει ότι πολλοί σεισμοί έγιναν αισθητοί στο νησί καθ’ όλη τη διάρκεια του μήνα.
1902, 5 Νοεμβρίου Σεισμός 5,5 R με επίκεντρο το Ληξούρι. Υλικές ζημιές.
1903, Απρίλιος Ο Τσιτσέλης μαρτυρεί σεισμική αλληλουχία που διήρκεσε πολλές ημέρες.
1905, 3 Ιουνίου Σεισμός 5,5 R στο Ληξούρι. Υλικές ζημιές.
1908, 29-31 Ιουλίου Ο Τσιτσέλης κάνει λόγο για «σεισμούς περιστροφικούς και μετά βοών».
1910, 13 Οκτωβρίου Ο Τσιτσέλης μαρτυρεί δύο ισχυρές σεισμικές δονήσεις στην Κεφαλονιά.
1912, 24 Ιανουαρίου Καταστροφικός σεισμός 6,8 R στον Ασπρογέρακα (ΝΑ Κεφαλονιά). Ακολούθησαν σεισμοί με επίκεντρο το Αργοστόλι στις 25, 26/1 και 10/2 (5,9, 5,4 και 5,1 R αντίστοιχα).
1914, 16 Μαΐου Σεισμός 5,1 R με επίκεντρο την Ιθάκη. Ελάχιστες ζημιές. 27 Νοεμβρίου Ισχυρός σεισμός 6,3 με επίκεντρο τη Λευκάδα. Σοβαρές υλικές ζημιές.
1915, 27 Ιανουαρίου Ισχυρός και καταστροφικός σεισμός στην Εξωγή της Ιθάκης (6,6 R). Στις 16/5 ισχυρός σεισμός 5,6 R στο Αργοστόλι, με ελάχιστες ζημιές. Στις 7/8 ισχυρός σεισμός και πάλι στην Ιθάκη με σοβαρές υλικές ζημιές (6,7 R). Την ίδια μέρα, σεισμός και στο Αργοστόλι (5,1 R). Στις 10/8, τρεις ακόμη ισχυροί σεισμοί στην Ιθάκη (5,7, 6,1 και 5,0 R).
1916, 9 Οκτωβρίου Σεισμός 5,0 R στο Αργοστόλι με μικρές ζημιές.
1918, 28 Μαρτίου Σεισμός 5,0 R στο Αργοστόλι με μικρές ζημιές.
1923, 20 Μαΐου Σεισμός 5,3 R χτυπά το Αργοστόλι.
1932, 9 Μαρτίου Ισχυρός σεισμός 5,6 R προκαλεί υλικές ζημιές στο Ληξούρι.
1933, 22 Μαρτίου Ισχυρός σεισμός 5,2 R στο Αργοστόλι. Μικρές ζημιές.
1939, 20 Σεπτεμβρίου Σεισμός 6,3 R, νοτιοδυτικά της Κεφαλονιάς
1940, 2 Ιανουαρίου Σεισμός 5,2 R στο Λιβάδι της Κεφαλονιάς.
1943 Χρονιά με πολλούς σεισμούς στην Κεφαλονιά (επίκεντρο στη θάλασσα): Στις 17/1, 5,6 R βόρεια του νησιού. Στις 14/2, σεισμοί 5,8 και 5,0 R, νοτιοδυτικά του νησιού. Στις 22/5, 5,6 R νοτιοανατολικά του νησιού.
1946, 21 Νοεμβρίου Σεισμός στην Ιθάκη (5,4 R) με μικρές υλικές ζημιές.
1948, 22 Απριλίου Καταστροφικός σεισμός στη Βασιλική της Λευκάδας (6,5) γίνεται αισθητός στην Κεφαλονιά.
1949, 4 Φεβρουαρίου Σεισμός 5,0 R νοτιοανατολικά της Κεφαλονιάς.
1951, 20 Δεκεμβρίου Σεισμός 5,3 στην Αγία Θέκλη της Κεφαλονιάς, με μικρές ζημιές.
1952 Δύο ισχυροί σεισμοί στο Αργοστόλι, (5,4 R στις 9/3 και 5,1 R στις 5/10)
1953 Η χρονιά της μεγάλης καταστροφής.
1954, 8 Μαρτίου Σεισμός 5,3 με επίκεντρο το Αργοστόλι.
1962, 17 Απριλίου Σεισμός 5,3 με επίκεντρο τη Σάμη.
1969, 7 Ιουνίου Σεισμός 5,0 με επίκεντρο τα Βαλσαμάτα (περιοχή Αγίου Γερασίμου).
1970, 1η Σεπτεμβρίου Νέος ισχυρός σεισμός 5,0 R με επίκεντρο τα Βαλσαμάτα.
1972, 17 Σεπτεμβρίου Σεισμός 6,3 R με επίκεντρο την Παλική. Υλικές ζημιές. Στις 30/10 ισχυρός σεισμός στο Νιοχώρι Ερίσου (5,4 R).
1974, 14 Δεκεμβρίου Σεισμός 5,4 R στη Σάμη. Μικρές ζημιές.
1983, 17 Ιανουαρίου Μεγάλος σεισμός 7,0 R στην Κεφαλονιά (ο μεγαλύτερος μετά το 1953). Ελάχιστες υλικές ζημιές σημειώνονται στο νησί. Μεγάλη μετασεισμική ακολουθία στην περιοχή.
1987, 27 Φεβρουαρίου Σεισμός 5,7 R στην Κεφαλονιά, χωρίς υλικές ζημιές.
1988 Στις 18 και 22 Μαΐου και 6 Ιουνίου, 3 ισχυροί σεισμοί 5,3, 5,4 και 5,0 R αντίστοιχα στην Κεφαλονιά.
1989, 24 Αυγούστου Σεισμός στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Κεφαλονιάς και Ζακύνθου μεγέθους 5,2 R.
1992, 23 Ιανουαρίου Δύο ισχυροί σεισμοί στην Κεφαλονιά (5,6 και 5,1 R) χωρίς υλικές ζημιές.
2003, 14 Αυγούστου Ο σεισμός της Λευκάδας (6,3 R) που προκάλεσε σοβαρές υλικές ζημιές στο νησί γίνεται αισθητός ιδίως στο βόρειο τμήμα της Κεφαλονιάς - μικρές υλικές ζημιές σε παλιά σπίτια.
2007, 25 Μαρτίου Ισχυρός σεισμός μεγέθους 5,9 (κατ' άλλες μετρήσεις 5,7) με επίκεντρο τη θαλάσσια περιοχή βορειοδυτικά της Κεφαλονιάς προκαλεί αρκετές υλικές ζημιές στο βορειοδυτικό κυρίως τμήμα του νησιού.
2008, 30 Ιουλίου Σεισμός με επίκεντρο νοτιοδυτικά της Κεφαλονιάς και μέγεθος 5,5, χωρίς να προκληθούν υλικές ζημιές.
Το χρονικό των σεισμών έχει πηγή το eliaswords.blogspot.gr
Φωτογραφίες: voutos.press.gr και Κοργιαλένειος Βιβλιοθήκη
